Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

347
inplikatuta sentituko dira horrelakoak irakurtzean (ez jan, ez
kontsumitu,...):
A2)
(46) “ Kalitate ona badute zaila da aldatzea. Latak zarata egiten badu ez jan”(5-
Kontsumitzaileari zuzentzen zaio, testuan esplizitoki aipatuz:
(47) “Kontsumitzaileak etiketa begiratu behar du produktua egokia dela jakiteko. Pote
bat herdoilduta dagoenean barruan dagoena ez da inoiz jan behar kaltegarria delako.
Lata birziklatu daitekeenez egiteko ez da energi ugari gastatzen”(11-A2);
(48) “(...)Kontsumitzaileak etiketari begiratu behar dio erostean, eta ontziak kiratsa badu
edo sabelduta badago ez du inoiz erosiko”(3-B1);
Azkenik, kanpotik ematen dira aholkuak, irakurlea inplikatu gabe;
orduan generalizazioak erabiltzen dira:
(49) “batzutan herdoildu edo mailatu daiteke eta horrela egonez gero hoberena
zakarrontzira botatzea da”(7-A1);
Ondorioak
Laburtzeko, esan dezagun analizatutako testuetan ainguraketa
diskurtsiboaren aldetik azalpenezko testuak badira ere, kontuan hartze
enuntziatiborako mekanismoen aztarna asko eta anitzak ikusi direla. Beraz,
ezin esan testu hori neutroa denik, ezta lehen eta bigarren testu faseetan ere,
nahiz eta ikusi dugun bezala, hirugarren testu fasea izan testu-atalik
modalizatuena.
Bestalde, lehen lokutorearen ahotsa oso maila eta modu ezberdinetan
ematen da aztertutako testuetan. Batzuetan modalizazioa leuntasunez egiten
da –adjetibo bidez ematen dena, esaterako–, baina beste batzuetan indartsua
eta esplizitoa –aginteraren bitartez, esaterako–. Aditz moduari eta
pertsonari dagokienez, beraz, aditzen hausturak ematen direla esango dugu
–aditzaren erliebea–; haustura hori oso lehuna da lehen eta bigarren testu
faseetan, baina oso nabaria hirugarrenean.
Horrez gain, eta ikasleen trebetasunetara etorriz, esan daiteke idazle
gehienek oso presente eduki dutela hartzailea testua ekoiztu bitartean eta
hizkuntz mekanismo asko erabiltzeko trebetasuna erakutsi dutela.
Aipagarri dira, halaber, A eta B taldekoen portaerak. Kontuan hartze
enuntziatiborako mekanismoak ez dira landu SDan eta halere, hobekuntzak
ikusi dira, oro har, mekanismo guztietan, eta, bereziki, hartzaileak