26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

215<br />

gure egoeran dauden hizkuntz<strong>eta</strong>n. 2) Gizateria (Humanitatea) ez da inoiz<br />

izan gaur egun dena. Herri bakoitzak bere historia soziala, hizkuntzazkoa<br />

<strong>eta</strong> kulturala du (Bronckart, 1999). Aniztasuna aurkituko dugu, beraz,<br />

hizkuntz<strong>eta</strong>n, kultur<strong>eta</strong>n <strong>eta</strong> gizarte<strong>eta</strong>n. Marko hon<strong>eta</strong>n kokatzen dugu<br />

gure hizkuntzaren egoera. Gauza bizia, aldakorra <strong>eta</strong>, beraz, garatuz doan<br />

objektu bizi orok bezala, bere bilakaera egin behar duena: hazi, hedatu <strong>eta</strong><br />

egokitu prozesu luze, konsziente <strong>eta</strong> etengabeari jarraitzen diola. Eta hori,<br />

hizkuntzari dagokionez, hizkuntza erabiliz <strong>eta</strong> nola funtzionatzen duen<br />

deskribatuz egiten da.<br />

Ildo hon<strong>eta</strong>tik abiatuz aukeratu dugu, beraz, <strong>testu</strong>-genero honen<br />

corpusa (euskarazko azalpen <strong>testu</strong> entziklopedikoen eredu den heinean).<br />

2.1.2 Aukeratutako corpusaren deskribapena<br />

<strong>Euskara</strong>zko entziklopedi<strong>eta</strong>tik ateratako <strong>testu</strong>ek osatzen dute <strong>testu</strong><br />

kanonikoen corpusa 103 . Dakigunez, entziklopedia <strong>testu</strong>a euskaraz oso<br />

genero berria dugu. Esan daiteke euskara eskolaratzearekin batera<br />

argitaratu zirela lehendabiziko entziklopediak euskaraz. Orduz geroztik<br />

hainbat entziklopedia argitaratu da, baina guk 1992tik gaur arte<br />

argitaratutako guzti<strong>eta</strong>tik, gazte <strong>eta</strong> helduei zuzendutako hiztegi<br />

entziklopedikoak <strong>eta</strong> entziklopedia espezializatuak (liburu formatoan<br />

argitaratutakoak) aukeratu ditugu 104 gure corpusa osatzeko. Analizatu<br />

dugun <strong>testu</strong> mota ez da normalean aurkitzen entziklopedia guzti<strong>eta</strong>n. Hori<br />

dela <strong>eta</strong>, ez ditugu zenbait entziklopedia aukeratu 105 .<br />

Testu mota hon<strong>eta</strong>n, edozein hizkuntzatan eraikitako beste <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n<br />

bezalaxe, generoaren ezaugarriak nabari dira erreferentziazko <strong>testu</strong><br />

sozial<strong>eta</strong>n. Hau da, giza taldeak historian zehar <strong>testu</strong> horri eman dizkion<br />

ezaugarrien multzoa <strong>eta</strong> kultura horr<strong>eta</strong>ko partaideek erraz identifikatzen<br />

dutena. Eta, euskaraz hala gertatu da, ezin baitzen bestela. <strong>Euskara</strong>k<br />

aurretik garatutako genero honen ezaugarrien gainean eraiki ditu aztergai<br />

ditugun <strong>testu</strong>ak.<br />

Dakigunez, bestalde, euskara beste bi hizkuntzekin (espainola <strong>eta</strong><br />

frantsesarekin) bizi da <strong>eta</strong> bizi izan da lehen ere; beraz, praktika sozial<br />

guzti<strong>eta</strong>n gertatu den bezala, entziklopedia <strong>testu</strong>en kasuan ere zalantzarik<br />

ez beste bi hizkuntza horien eragina izan duela. Dagokigun <strong>testu</strong>an gainera,<br />

103 Ikus 1. eranskinean corpus osoa.<br />

104 Gazteen Entziklopedia, Eusenor, 1992; Lur Hiztegi Entziklopedikoa, Lur, 1991-94; Euskal Hiztegi<br />

Entziklopedikoa, Harluxet, 1995; Lur Entziklopedia tematikoa, Lur, 1998; Plan<strong>eta</strong> Entziklopedia, Plan<strong>eta</strong>,<br />

1996.<br />

105 Arte <strong>eta</strong> Geografia buruzkoak, besteak beste.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!