Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

6.2.1.Lehen lokutorearen enuntziatuen aztarnak
203
Lehen lokutorea testu atzean gertatzen diren kontuan hartze
enuntziatibo guztien arduraduna den entitate diskurtsibo abstraktoa da.
Guk Plazaola, Rosat eta Canelas-Trevisi-rekin (1995) batera, hiru
enuntziatu mota bereiztuko ditugu: azalpena, komentaketa eta planifikazioa
(antolaketa).
Hona hemen bakoitzaren definizioa eta adibideak:
a) Azalpena. Azalpena estrategiarik objektiboena da; bertan,
lokutorea dagokion eremuaren bozemale neutro agertzen da.
(58) "On évoque volontiers les variables conjoncturelles ou structurelles..."
(M)
(59) "Le décompte des chômeurs...peut être interprété comme..." (E)
b) Komentaketa. Komentaketa ideologi baterantz gehien
orientatzen den estrategia da. Orientazio horren bidez erreferentea
modalizatu egiten da interpretazio bidez edo edukiaren elementu
batzuk problematizatu egiten dira galdera bidez. Halaber,
lokutoreak bere iritzi pertsonalak ere eman ditzake, edukiaren
elementuak manipulatuz –beste elementu batzuekin alderatuz edo
beste elementu batzuekin bat eginez–.
(60) " Encore convient-il de discerner dans les motivations celles qui sont
collectives de celles qui sont individuelles..."(E)
(61) "On peut évidemment se demander à quelles conditions précises une
partie des députés de droite accepteront de rétablir un impôt..."(Q)
c) Planifikazioa 96 . Planifikazioa estrategiarik interaktiboena da:
irakurlearen ulermena gidatu eta orientatu egiten du. Orientazio
edo gidatze hori lortzeko honako estrategiak erabiltzen ditu
igorleak: testuaren antolaketa orokorra, testuaren atalkatzea eta
beste zenbait laguntza (taulak, irudiak eta abar).
(62) "Examinos ces relations tour á tour..."(E)
(63) "Nous nous attacherons pour commencer à l´economie de marché..."(M)
96
III. kapituluan azaldu dugun antolaketa edo planifikazioa dugu hau; baina ikuspuntu ezberdinetatik
aztertuta.