Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

hurrenkera mantentzea da. Izen generalizatzaileak (era, modu, kasu, etab.)
eta izenondo erakuslea da azpi mota honen formarik arruntena.
(111) “Zilindroaren barnean dagoen metala, enbolo batez bultzatzen da presio handiz.
Aipatu era horretan, enboloaren presiopean...” (Extrusioa, PE, 13. testua)
(112) “...blokeren bat bi euskarrien gainean, ataburu modura, jartzea da. Kasu
honetan, presioak bertikalak dira(.....). Harri aroko monumentu megalitikoak eta
baita tenplu greziarrak ere, era horretan eraikitakoak dira. (Ganga, GE, 56.
testua)
(113) “ ...Batzutan handitu edo txikitu egin behar da presioa, distilazioa errazteko;
kasu horietan, presiozko ...” (Distilazioa, GE, 58. testua)
(114) “Hozte hori Lurraren barruan edo kanpoaldean gerta daiteke, eta era horretara
hainbat harri mota sortzen dira....”(Harri, LHE, 10. testua)
(115) “.. Q karga eroale batetik bestera garraiatu eta gero, bi eroaleen arteko
potentzial-diferentzia hauxe izango da: V=Q/C. Hala, potentzial zero duen
eroaleari –Q karga izango da, eta bestean...” (Energia kondentsadoreetan, LET,
26. testua)
Anafora biltzailea. Anafora kontzeptualaren azpi-sail bat dugu anafora
mota hau; nominalizazio bakar batean birformulatzen ditu zerrenda batean
emandako kontzeptuak. Beraz, anafora honek bere aurretiko edo atzetiko
zerrenda-aleak bildu egiten ditu, izena ematen die eta determinatu egiten
ditu. Aztertutako testuetan, gehienetan, zerrendaren aurrean joaten da,
adibidez:
(116) “Gero, zenbait produktu gehitzen zaizkio, hala nola, azido laktikoa eta txekor
gazteen gatzagia...." Gazta, GE, 49. testua ).
Gutxi batzuetan, halere, zerrenda ostean joaten da, adibidez:
(117) ”Gazta egiteko honako pausuak eman behar dira: gatzatu, prentsatu, gatza eman
eta ondu. Fabrikazio industrialean fase guzti hauek eskala...” Gazta, GE, 49.
testua).
Zerrendatutako nozioak izendatzeko balio duen nozio bakarra osatzen du
nominalizazio honek. Hona hemen zenbait adibide:
-Zerrendaren ostean ematen den nominalizazioa:
(118) “...Irinaz eta urez bakarrik osatutako orea labean errez gero opil zapal gogor
bihurtuko litzateke. Hori dela eta, legamia ere gehitzen zaio oreari. Ondoren gai
horiek guztiak ongi nahastu eta oratu behar dira....”(Ogia, LHE, 6. testua)
270