Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

195
a)Testu fase bakoitzari dagokionean. Hiru fasetan banatutako
anaforak aztertzen ditu:
Testuaren hasieran, gai orokorra enuntziakera edo errepikapen bitartez
egiten da; eta testu fase honetan egiten diren azken galderak nominalizazio
edo ordezkapen lexikal bidez egiten dira. Hasierako fase honetako anaforak
osatutako bilbeak bi edo hiru berreskurapen anaforikoz osatuta daude.
Testuaren bukaeran, testuen hiru laurdenetan aurkezten da gaia.
Errepikapenen bidez egiten da nagusiki eta oso kasu bakanetan izenordain
erakusle edo ordezkapen lexikalen bidez.
Azalpenezko fasearen hasieran, gai nagusiaren berreskurapena fase
honen erdi aldera egiten da eta problematizazio eta azalpenezko faseen
arteko artikulazioa ziurtatzen du anafora honek. Errepikapenaz gauzatzen
da nagusiki. Oso gutxitan ordezkapen lexikal, nominalizazio edo testu
barneko erreferentzia deiktikoaren bitartez. Azalpenezko fasearen
hasierako berreskurapena bilbe luze baten hirugarren, laugarren edo
bosgarren berreskurapena da gehienetan –testu hasieran, tituluan, sorburu
izan duen bilbearen jarraipena, alegia–.
Azalpenezko fasearen egituraketak funtzionamendu anaforikoarekin
duen harremanei dagokienez, anafora partitiboak (Adib.:la plus importante, la
seconde,.../ la première cause, la seconde cause, etc., 395.or.) dira nagusi paraleloan
eginiko egituraketan; eta, hurrengo fasearekin loturak ezartzeko, berriz,
ordezkapen lexikal biltzaileak dira nagusi [Adib.:Les principales causes sont dues
aux voitures, aux industries et au chauffage. Ils produisent tous des gaz qui au contacte du soleil
produisent de l´ozone (post-test D) 395.or.].
b)Anaforen bilbeei dagokienez, aipatu SDkoa erabili duten ikasleak
gai dira aldi bereko bilbeak garatzeko –bata nagusia dena eta besteak,
honen menpeko direnak, bigarren mailakoak–. Trebetasun hau oso mugatua
ikusi da beste SD mota erabili duten ikasleen artean –antolaketaren ataletan
oinarritutako Sekuentzia Didaktikoan–. Azken ikasle hauek bilbe bakarra
garatzen dute eta berau enuntziatuen juxtaposizio bidez eratzen dute.
c)Anafora-kategoriei dagokienez, hona hemen kategoriaz kategoria
autore honek ikusi duena:
soilik. Bestalde, autore honek bi SD mota ezberdin aplikatu ditu 8 ikastalde ezberdinetan, baina guk hona
ekarriko ditugun emaitzak “Testu esplikatibo dokumentalaren” hiru funtzionatze-mailak landutako talde
esperimentalekoak dira (204.or.).