Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

(zientzia eremuetatik) eremu didaktikora; baina ez dela ikusten
alderantzizko mugimendurik (didaktikatik zientziara) 12 . Hori dela eta,
Chevallard-en ekarpenak “aplikazionista” edo beheranzko ikuspegiarekin
konpatible direla ikusten dute zenbait autorek (Schneuwly, 1991a,
Bronckart eta Plazaola, 1996, 1998), eta, jakina, ikuspegi hori ez dator bat,
azken urteotan diziplinen didaktikak bere erreferentziazko zientziarekiko
izan behar duen autonomiaren erreibindikazioarekin 13 . (Bronckart, 1989;
Chiss, 1989; Bronckart eta Schneuwly, 1991; Galisson, 1997/1998; besteak
beste). Garcia-Debanc (1998, 148.or.) autorea oso esplizitoa da,
transposizio didaktikoaren prozesuak behetik gorantz ere azter daitezkeela
esaten duenean: ikasleen behar eta hutsuneetatik abiatuta erreferentziazko
zientziei galdetu ahal zaie zein den beren ekarpena, edota, ikasleen
ekoizpenetan oinarrituta bultza daitezke ikerketa eremu berriak. Horrez
gain, hizkuntzen didaktikari dagokionean, beste zerbait falta zaio ezagutzen
dugun transposizio didaktikoaren eskemari: erreferentziazko gizarte
jokabideak. Gabezia honi aurre egiteko, hona hemen hasierako eskema
osatzeko proposamena.
1.4. Hizkuntza bizien transposizio didaktikoa:
Hizkuntzaren didaktikari begira, Chevallard-en (1985) proposamena
bi alderditatik osatu beharra ikusten da: alderdi batek erreferentziazko
gizarte jokabideekin du zerikusia, eta, besteak, zientziatik didaktikara
doazen mugimenduekin. Lehendabizikoak, eskolako curriculumarekin du
zerikusia. Hona hemen kontzeptu hori hobeto azaltzeko Bronckart eta
Schneuwly-ren (1991) eskema:
1.3.eskema:
Transposizio didaktikoa, Chevallard-en (1985) eskema osatua (Bronckart eta Schneuwly, 1991)
Jakintza potentzialaren objektua
R1
Jakintza mamitua (savoir savant) Erreferentziazko gizarte jokabideak
R2 R2
Irakatsi beharreko edukia
R3
Irakaskuntzaren edukia
12 Kapitulu honetan "didaktikaren funtzioak" aipatu ditugunean azaldu dugu didaktikaren dimentsio
ulermenezkoa eta honek diziplina baten irakaste/ikaste prozesuak hobeto ulertzeko duen garrantzia.
13 Kontzeptu hau kapitulu honen 1.1. puntuan garatu da.
32