26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

113<br />

-Hizkuntz-unitateen azpimultzoen ezaugarri batzu<strong>eta</strong>ra mugatzen<br />

dira egiten dituzten analisiak. Hizkuntz funtzionamenduaren ikuspegi<br />

mugatu hori, bada, ez da nahikoa curriculumaren progresioa eratzeko.<br />

Gainera, <strong>eta</strong> nagusiki, progresio horiek hizkuntz funtzionamenduaz<br />

dihardutelako soilik.<br />

Aipatu mugen aurrean, hona hemen Dolz <strong>eta</strong> Schneuwly-k (1997)<br />

generoak taldekatzeko ezarritako irizpideak:<br />

1) Irakaskuntzari egotzitako helburu sozialekin bat etor daitezela:<br />

ahozko <strong>eta</strong> idatzizko hizkuntz beharrei erantzun diezaietela<br />

komunikazio esparru sozial garrantzizko<strong>eta</strong>n, eskolarena barne.<br />

2) Aurreko ikask<strong>eta</strong>-plan <strong>eta</strong> <strong>testu</strong>-liburu<strong>eta</strong>n maiztasunaz agertzen<br />

diren tipologiak berreskura ditzatela era malguan.<br />

3) Taldekatutako tipologiak homogeneoak izan daitezela hizkuntz<br />

gaitasunen eskakizunei dagokienez.<br />

Horrela definitutako genero-taldeak ez dira elkarrekiko itxiak;<br />

autoreek ez dute posible ikusten, bestalde, genero prototipo bana izendatzea<br />

talde bakoitzeko; horregatik genero-talde bakoitzeko hainbat prototipo<br />

izendatzen dute. Beraz, hizkuntzaren irakaskuntzak dituen arazo praktikoei<br />

irtenbidea emateko -oinarri teoriko nahikorik duen- lanabes bat eratzea da<br />

beren helburua. Hona hemen autoreok proposatutako generoen taldekatzea<br />

(ikus 2.2. taula)<br />

Komunikazioaren<br />

ingurune soziala<br />

ELEMENTU<br />

TIPOLOGIKOAK<br />

Hizkuntz gaitasun<br />

nagusiak<br />

Kultura literarioa<br />

KONTATU (narrer,<br />

narrar)<br />

Ekintzaren mimesia<br />

sinesgarriari intriga<br />

erantsiz<br />

Arazo sozial polemikoen<br />

eztabaidak<br />

ARGUDIATU<br />

Jarrera hartzearen<br />

finkatzea, gezurtatzea<br />

<strong>eta</strong> negoziatzea.<br />

2.2.taula:<br />

Genero multzoen proposamena (Dolz <strong>eta</strong> Schneuwly, 1997)<br />

Ahozko <strong>eta</strong> idatzizko<br />

generoen adibideak<br />

Ipuin zoragarria<br />

Alegia<br />

Abenturazko<br />

kontakizuna<br />

Zientzia-fikziozko kont.<br />

Biografia<br />

Eleberria<br />

Asmakizuna<br />

....<br />

Iritzi artikuluak<br />

Argudiozko<br />

elkarrizk<strong>eta</strong>k<br />

Irakurlearentzako gutuna<br />

Erreklamazio gutuna<br />

Eskaera gutuna<br />

Komunikazioaren<br />

ingurune soziala<br />

ELEMENTU<br />

TIPOLOGIKOAK<br />

Hizkuntza gaitasun<br />

nagusiak<br />

Giza ekintzen<br />

dokumentazioa <strong>eta</strong><br />

memorizazioa<br />

KONTATU (relater,<br />

relatar)<br />

Bizitzako esperientzien<br />

adierazpena<br />

diskurtsoaren bidez <strong>eta</strong><br />

denboran kokatua<br />

Jakiteen igorpena <strong>eta</strong><br />

eraikuntza<br />

AZALDU<br />

Jakintza modu<br />

desberdinen aurkezpen<br />

<strong>testu</strong>ala<br />

Ahozko <strong>eta</strong> idatzizko<br />

generoen adibideak<br />

Bizitzako kontakizunak<br />

Bidai<strong>eta</strong>ko kontakizunak<br />

Norberaren egunerokoa<br />

Testigantza<br />

Pasadizoak (...)<br />

Gertaerak<br />

Erreportajea<br />

Munduko kronika (...)<br />

Historikoa<br />

Kontakizun historikoa<br />

(...)<br />

Testu erakuslea<br />

Hitzaldia<br />

Artikulu entziklopedikoa<br />

Aditu bati elkarrizk<strong>eta</strong><br />

Azalpen-<strong>testu</strong>a<br />

Ohar-hartzea

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!