26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

375<br />

seguruenik, euskaraz ez dela generorik markatzen <strong>eta</strong> orduan anafora<br />

pronominalak (izenordainak) joku gutxi ematen duela (generoa markatzen<br />

duten hizkuntz<strong>eta</strong>n baino gutxiago, alegia), baita aurrez aurreko aurrekaria<br />

berreskuratzeko ere. Kontuan izango da anafora pronominala <strong>eta</strong> bere<br />

aurrekaria, morfologi markari dagokionez, numeroan oinarri daitekeela<br />

soilik. Arrazoi horrekin batera, aztertu dugun <strong>testu</strong>aren ezaugarriak ditugu.<br />

Analizatu ditugun <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n ohikoa dugu kate anaforiko bat baino gehiago<br />

ikustea aldi berean, horrek esan nahi du anafora-kate ezberdinen<br />

gurutzamenduak ematen direla <strong>testu</strong> fase berean. Ezaugarri hori dela <strong>eta</strong>,<br />

idazleari zailago gertatzen zaio gai bakoitzaren mantenua <strong>eta</strong><br />

berreskurapena, <strong>testu</strong> fase berean <strong>eta</strong> aldi berean ematen diren gaiak bata<br />

bestearengandik bereiztu behar baititu. Eragik<strong>eta</strong> hori izen sintagmen bidez<br />

(anafora nominalen bidez: errepikapena, ordezkapen lexikalak,...) egin<br />

daiteke soilik, semantikoki identifikazio maila handia behar baita<br />

gurutzatzen diren kate<strong>eta</strong>n gai bakoitzaren haria mantentzeko <strong>eta</strong><br />

berreskuratzeko beste gaiekin nahasi gabe.<br />

Aipatu ezaugarriez gain, izen-kohesioak <strong>testu</strong> mota hon<strong>eta</strong>n hartzen<br />

duen protagonismoa handia dela esango dugu, antolak<strong>eta</strong> sakontasunez<br />

aztertu ez badugu ere. Testu mota hon<strong>eta</strong>n ekintzen denborazko jarraipen<br />

bat adierazten da, hau da, egile edo gai batzuk daude (actants) <strong>eta</strong> ekintzen<br />

kateamendua gai edo egile horien bidez ziurtatzen da <strong>testu</strong>an zehar. Eta gai<br />

edo egileen hurrenkeraz anaforak arduratzen direnez, anaforek garrantzia<br />

handia hartzen dute <strong>testu</strong> mota hon<strong>eta</strong>n. Frantsesez ere honen antzeko<br />

funtzionamendua ikusi da (de Weck <strong>eta</strong> Schneuwly, 1994).<br />

Bestalde, <strong>eta</strong> gure emaitzen fidagarritasuna azpimarratzera datorren datu<br />

bat dugu: aztertutako entziklopedia guzti<strong>eta</strong>ko <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n antzeko emaitzak<br />

ikusi dira. Datu hori<strong>eta</strong>n guzti<strong>eta</strong>n oinarrituta, esan daiteke aztertu ez<br />

ditugun antzeko <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n ere ezaugarri berauek aurkituko ditugula.<br />

Ikusitako anafora mot<strong>eta</strong>ra etorrita, kategorikoki esan daiteke anafora<br />

nominalak direla nagusi euskarazko azalpenezko <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n. Anafora<br />

nominalak anafora guztien % 84,75 dira <strong>eta</strong> pronominalak % 8,17. Anafora<br />

nominalak honako beheranzko ordenean ikusi ditugu: terminoaren<br />

errepikapena > determinazioa > anafora kontzeptuala > <strong>testu</strong> barneko<br />

erreferentzia deiktikoa > ordezkapen lexikala > asoziazio bidezko anafora.<br />

Anafora dentsitatea <strong>eta</strong> anafora moten banak<strong>eta</strong>ri dagokienez, antzeko<br />

datuak ikusi ditugu aztertu ditugun entziklopedi<strong>eta</strong>n.<br />

Esan bezala, antzekoak ditugu, halaber, euskaraz ezagutzen ditugun<br />

beste datuak (Garcia, 1999). Autore honek honako emaitzak aurkitu ditu

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!