Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
139<br />
<strong>Azalpenezko</strong> <strong>testu</strong> pedagogiko<strong>eta</strong>n bi motatako planak aurkitu dituzte<br />
Canelas-Trevisi <strong>eta</strong> Rosat (1997) autoreek: bata, azalpen hutsezko plana<br />
<strong>eta</strong> bestea sekuentzialitate erdi-narratiboa.<br />
Lehendabiziko<strong>eta</strong>n, azalpen hutsezko<strong>eta</strong>n, irakasgai den objektuaren<br />
ezaugarriak enuntziatu definitorio<strong>eta</strong>n hierarkizatuak ematen dira, <strong>eta</strong><br />
horrez gain, ikuspuntu neutro batetik ematen dira azalpenak 66 .<br />
Honelako sekuentzi<strong>eta</strong>n argumentaziozko <strong>eta</strong> azalpenezko segmentuek<br />
antolatzen dute <strong>testu</strong> osoa. Justifikazio prozedurek ez dute balidazio<br />
<strong>testu</strong>alik.<br />
Sailkapen honen barnean ikusten dugu gure <strong>testu</strong><strong>eta</strong>ko lehendabiziko<br />
fasean ematen den <strong>testu</strong>-sekuentzia 67 . Bertan, objektua aurkezten da<br />
estrategia ezberdinak erabiliz: definizioa, ezaugarrien hurrenkera, <strong>eta</strong>b.<br />
Canelas-Trevisi <strong>eta</strong> Rosat (1997) autoreek aztertutako <strong>testu</strong><br />
adibide<strong>eta</strong>ra etorriz, sekuentzialitate erdi-narratibo<strong>eta</strong>n 68 , <strong>testu</strong>ratutako<br />
erreferentziala garatu <strong>eta</strong> antolatu egiten da ikasgelako jardueren bilakaerei<br />
dagokienez. “Irakasle <strong>eta</strong> ikasleen” jardueren baitan antolatzen da<br />
mintzagaia (ikus adibidea), horien aurkezpenak ordena kronologikoa<br />
gordetzen du, <strong>eta</strong>, halaber logikoa –irakaskuntza egoeraren gestio<br />
tekniko<strong>eta</strong>n oinarritua–. Autoreon ust<strong>eta</strong>n, lehen begiradan, segmentu<br />
horiek sekuentzialitate deskriptibo-injuntiboa erakusten dute. Baina arr<strong>eta</strong>z<br />
aztertuz gero, ikusi ahal da sekuentzialitate deskriptibo-injuntiboa<br />
narrazioaren barne gertatzen dela. Autoreontzat sekuentzia deskriptiboinjuntiboari<br />
(errez<strong>eta</strong>ri, esaterako) bi ezaugarri falta zaizkio sekuentzia<br />
66 Hona hemen azalpen hutsezko <strong>testu</strong>en adibide bat:”[...] Les textes dans ce contextes sont appelés<br />
TEXTES THÉORIQUES (TT). Il s´agit, par exemple, de textes scientifiques revelant de différents<br />
domaines: psychologie, philosophie, etc. Voici, à titre d´exemple, un bref texte théorique (Approche<br />
textuelle, p.6. )” (Canelas-Trevisi <strong>eta</strong> Rosat-ek aipatuta, 1997, 170.or.)<br />
67 Hona hemen adibide pare bat: "Fotosintesi/ Landare berdeek gluzidoak osatzeko burutzen duten<br />
prozesua, anhidrido karbonikoa <strong>eta</strong> ura hartuz <strong>eta</strong> oxigenoa kanporatuz. Fotosintesian ematen diren<br />
errreakzioak konplexuak badira ere, honela labur daitezke (...)" (5. <strong>testu</strong>a); "Harri/ Lur azaleko<br />
geologiazko osagaia, mineral batez edo gehiagoz osatua dagoena <strong>eta</strong> ezaugarri bereziak <strong>eta</strong> iraunkorrak<br />
dituena. Harri gehienak gai trinkoak dira. Petrolioa harri berezia da alde horr<strong>eta</strong>tik, isurkaria delako.<br />
Harriak silizez (kuartzoa), silikatoz (feldespatoak, mikak, piroxenoak,...) <strong>eta</strong> karbonatoz (karikatza,<br />
dolomia...) daude osatuak, batez ere, <strong>eta</strong> jatorriaren arabera hiru multzotan sailka daitezke:..."(10. <strong>testu</strong>a).<br />
68 Hona hemen sekuentzia erdi-narratiboaren adibide bat: “[..] L´enseinant fait chercher dans la suite du<br />
texte à qui sa rapportent les pronoms. Les élèves trouvent ainsi les noms des personnages qui doivent<br />
figurer dans la situation initiale. Puis l´enseignant amène les élevès à elaborer un guide de production.<br />
Cette activité se fait collectivement et doit aboutir à un guide qui devrait contenir les points essentiels sur<br />
lesquels les élèves devront porter leur attention lors de la production écrite. Pendant la production,<br />
l´enseignant rappelle aux élèves que leur guide constitue une aide et qu´ils doivent s´en servir(...).<br />
L´enseignant lit les productions des élèves et les amène à faire les remarques qui s´imposent. Par<br />
exemple: le début du conte est bien adapté, il manque un ou plusiers renseignements, etc. Cette activité<br />
peut se faire à l´aide du guide de production dont les critères constituent les points de référence pour<br />
justifier les erreurs et/ou les manques. Parmi les productions des élèves, l´enseignant peut glisser la<br />
situation originale de conte” (Cahier n.1, p.13). (Canelas-Trevisi <strong>eta</strong> Rosat-ek aipatuta, 1997, 171.or.)
Change language