Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

309
du lexikoarekin. Beti ere, testu barruko erlazio semantikoak ematen diren
moduarekin. Horregatik, didaktikari begira egokitzat joko genuke lexikoa
modu deskontestualizatuan landu ordez, ikuspuntu testualaren barnean
lantzea.
(35) "Mertxikak poteetan sartu(...) Ontziki ona eduki eta hermetikoki..."(2-A1)
(36) " Gero ontzikiak (...)Ondoren urazukrea pote guztietatik bota..."(3-A1)
(37) .”..Fabrikan hotzak kontserbatzen dira. Lantegian pisatu egiten dira...”(4-A1)
(38) “...hartutako produktua garbitzea da...Hirugarren urratsa melokotoiak zatitzea
da. Mertxikari ura gehitzen zaio...”(4-A1)
Beste zenbaitetan hiperonimoa erabili da:
(39) "..Muxika lehendabizi garbitu egiten da, gero kalitatea ez dituzten frutak..."(13-
A1)
(40) Ontzi ona , hermetikoa eta ondo itxita egon behar dira kontsumitzeko. Osasun
arazoak ebitatzeko hainbat gauza egiten dira. Kalitate kontrola pasatu, adibidez.
Ondoren produktua etiketatu egiten da. (...)(11-B1)
3.1.5.Anafora kontzeptuala
Anafora hauen bidez diskurtso zati bat labur daiteke. Horregatik
testu fase mailan aurkitzen da nagusiki. Idazten duenak diskurtsoan aurretik
esandakoa birformulatu egiten du izen sintagma batean. Zenbait kasutan
katafora modura ere funtzionatzen du. Birformulatutako diskurtso atala
luzera ezberdinetakoa izan daiteke birformulatzen den testu-zatiaren
arabera: aditz sintagma baten bidez esandakoa birformulatzen da:
(41) [...eta buruz behera jarri azala hobeto kendu ahal izateko, honi azalkentze
kimikoa esaten zaio. (3-B1)].
Adibide honetan (41) birformulatzerakoan informazioa gehitzen da:
azalkentzeari ezaugarri bat eransten zaio (azalkentze kimikoa). Beste
batzuetan aurreko diskurtso atalean esandakoari izena ematen zaio, eta
gainera, gai berri bat sartzeko ere balio du:
(42) [Kontsumitzaileak produktua aukeratzeko orduan aukeraketa hau konszienteki
egin behar du, eta kontsumitzeko azken eguna bete ez duten poteak erosiko ditu
beti. Beste irizpide bat ontzia birziklagarria den edo ez...(3-B2)]
Adibide honetan (42) idazten duenak "irizpide" izenarekin laburtzen
du aurretik esandakoa eta gai berri bat tematizatzen du.