Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
26.08.2013 • Views
Share Embed Flag

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskara.euskadi.net

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

Aipatu erreferenteen sarrera egiteko, hainbat hizkuntz tresna ditu<br />

ekoizleak bere eskura; <strong>eta</strong> horien artean egiten duen aukera, printzipioz<br />

behintzat, erreferentea <strong>eta</strong> ekoizpen egoeraren artean berak ezarritako<br />

erlazioaren araberakoa izango da (aingurak<strong>eta</strong> diskurtsiboaren maila).<br />

Testuaren eraikuntzaren hurrengo urratsean, konjuntzio edo<br />

disjuntzio mailaren arabera, unitate ezberdinak aukera daitezke, nominalak<br />

edo pronominalak; <strong>eta</strong>, determinatzaileei dagokienez, deiktikoak edo ez<br />

deiktikoak. Erreferenteari sarrera emateko modua ere aldakorra izan<br />

daiteke, berau txertatuko den eremu semantikoaren araberakoa; bertan<br />

eman baitaiteke aurresuposizio maila altuagoa edo baxuagoa, <strong>eta</strong>, orduan,<br />

forma zehaztuak edo zehaztugabeak aukera daitezke. Maila hon<strong>eta</strong>n<br />

hartutako erabakien arabera, orduan, kate anaforiko baten osaerak bere<br />

gainetik dituen kate-mailen izaeraren eragina izango du.<br />

Testu bateko kate anaforikoek honako funtzioak betetzen dituzte aldi<br />

berean: elementu tematikoak mantentzea, berauen berreskurapena <strong>eta</strong><br />

txandak<strong>eta</strong>. Lehendabiziko biek argumentuen erreleboekin dute zerikusia<br />

<strong>eta</strong> azkenak, berriz, bilakaera tematikoarekin.<br />

Gaiaren mantenuarekin ulertzen dugu, unitate anaforikoen<br />

hurrenkera ematen denean (bat, gutxienez, sarrera baten ondoren) baina<br />

kate horrek beste kate bat sortzen ez duenean. Gaiaren berreskurapena dela<br />

esango dugu, kate anaforiko bat eteten denean –beste elementu tematiko<br />

bati sarrera emateko <strong>eta</strong> hori sartu ondoren– hasierako kate anaforikoak<br />

aurrera segitzea. Horr<strong>eta</strong>rako kate-maila bakoitzean aukeratuko diren<br />

unitateak, berauek osatzen duten prozesuaren izaeraren araberakoak izango<br />

dira: modu orokorrean, esan daiteke anafora pronominalak ohikoagoak<br />

izango direla gaia mantentzeko <strong>eta</strong> nominalak gaia berreskuratzeko 81 .<br />

Temaren bilakaeraren esku gelditzen da kate anaforikoen banatze<br />

modua <strong>testu</strong>an zehar, beraz, elementu tematikoen txandak<strong>eta</strong> da bere<br />

ardura.<br />

Ikuspuntu teorikotik begiratuta, bi modutakoak izan daitezke: hurrenezhurreneko<br />

kateak <strong>eta</strong> kate paraleloak. Hurrenez-hurreneko kate<strong>eta</strong>n, kate<br />

bat hausten da beste kate baten garapena ahalbideratzeko; beraz, gaiaren<br />

mantenua <strong>eta</strong> berreskurapena gertatzen dira. Kate paralelo<strong>eta</strong>n, ordea,<br />

elementu tematiko batzuk (bi, gutxienez) aldi berean aipatzen dira <strong>testu</strong>an,<br />

81 Aurrerago azaltzen dugunez, alabaina, generoa markatzen den gainerako hizkuntz<strong>eta</strong>n baino gutxiago<br />

erabiltzen da anafora pronominala euskaraz. Horren ordez anafora nominala erabiltzen da (hitz beraren<br />

errepikapena, gehien<strong>eta</strong>n).<br />

172

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!