26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

5.Ondorioak<br />

285<br />

<strong>Azalpenezko</strong> <strong>testu</strong> entziklopedikoen izen kohesioaren analisitik bi ondorio<br />

mota atera ditugu: lehena, <strong>testu</strong>-genero honen karakterizazioari dagokiona,<br />

<strong>eta</strong> bigarrena, <strong>testu</strong>-genero honen erabilera didaktikoari dagokiona.<br />

5.1.<strong>Azalpenezko</strong> <strong>testu</strong> <strong>entziklopedikoaren</strong> izen kohesioaren<br />

ezaugarriak<br />

a)<strong>Azalpenezko</strong> <strong>testu</strong> entziklopedikoan izen kohesioak garrantzi handia<br />

du <strong>eta</strong> horregatik, protagonismo handia du anaforak. De Weck <strong>eta</strong><br />

Schneuwly-k (1994) esan bezala, garrantzi horren arrazoia <strong>testu</strong> mota<br />

honek duen erreferentzia kronologikoan egon daiteke, bertan, ekintzen<br />

kateamendua egileen (actants) bidez ziurtatzen baita. Anaforen dentsitatera<br />

etorriz, gure <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n ikusitakoa –8/9 hitzeko anafora 1<br />

b) Anafora motei dagokienez, garbi ikusi da anafora nominalak direla<br />

nagusi <strong>testu</strong> mota hon<strong>eta</strong>n. Gaiaren izaera, <strong>eta</strong> horrek eskatzen duen<br />

abstrakzio maila izan daitezke fenomeno honen arrazoi; hirugarren<br />

arrazoia, gaiak <strong>testu</strong>an zehar duen hedapena izan daiteke 126 . Baldintza<br />

horiek betetzeko zehaztasuna behar da, <strong>eta</strong> jakina da izena –izen sintagma–<br />

dela baldintza hori bete dezakeen unitaterik egokiena.<br />

Antzeko emaitzak ikusi dira Garciak (1999) aztertutako ikasleentzako<br />

<strong>testu</strong>tiluru<strong>eta</strong>ko <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n. De Weck-ek <strong>eta</strong> Schneuwly-k (1994) aztertutako<br />

ikasleen <strong>testu</strong> informatibo<strong>eta</strong>n, ordea, anafora nominalak dira nagusi.<br />

Ezberdintasun horiek ulertzeko, gogora dakartzagu arestian aipatu bi datu<br />

garrantzitsu: a) <strong>testu</strong> informatiboak (jolas baten azalpena) <strong>eta</strong> azalpenezko<br />

<strong>testu</strong>ak (prozesua azaltzen duen <strong>testu</strong>a) ezberdin funtzionatzen dute; b)<br />

euskarak <strong>eta</strong> frantsesak ezberdin funtzionatzen dute.<br />

c) Errepikapena <strong>eta</strong> determinazioa dira maizen ikusi diren anaforak.<br />

Errepikapenak oinarrizko jarraipen tematikoa ziurtatzen du <strong>testu</strong> osoan<br />

zehar <strong>eta</strong> fabrikazio edo osatze prozesu <strong>testu</strong> fasean atal ezberdinak<br />

artikulatzen ditu. Bi funtzio horiez gain gai orokorra <strong>eta</strong> berriaren sarrera<br />

ere ziurtatzen du. Anafora-bilbe nagusian maiz ikusten da errepikapena <strong>eta</strong><br />

<strong>testu</strong>aren atal handiak zeharkatzen ditu. Tartean bigarren mailako beste<br />

anafora-bilbeak zeharka dezakete bilbe nagusia. Anafora pronominalak<br />

ezin du bete errepikapenak betetzen duen funtzioa.<br />

126 De Weck <strong>eta</strong> Schneuwly-k (1994) diotenez, argudio <strong>testu</strong>an kohesioa bigarren mailako mekanismoa<br />

dugu. Testu mota hon<strong>eta</strong>n sartzen diren gaiak asko izanik, oso hedapen laburra daukate <strong>testu</strong>an zehar.<br />

Fenomeno honen kontra jarria dugu azalpenezko <strong>testu</strong>an gertatzen dena, bertan gai iraunkorra izateaz<br />

gain, oso hedapen luzea daukate gaiek <strong>testu</strong>an, oso arrunta baita <strong>testu</strong> osoa edo <strong>testu</strong> fase osoa<br />

zeharkatzen duten anafora-bilbeak ikustea.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!