Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

259
(18) “OEK neurtzeko, ur kantitate bat (50 ml.) dikromatoarekin tratatu eta uretan
dagoen materia organikoa oxidatu egingo da:...” (Kutsadura organikoa, LET,
28. testua)
(19) “..sarbide bat irekitzeko modurik errazena, habe bat, egur bat edo beste
materialen bateko blokeren bat bi euskarriren gainean, ataburu modura, jartzea
da. Kasu honetan, presioak bertikalak dira eta zuzenean euskarriek jasaten
dituzte.” (Ganga, GE, 56. testua)
(20) “...metalezko oihal mehe baten gainean zabaltzen direnean ura irazi egiten da
oihalean zehar...” (Papergintza, LHE, 8. testua)
-Testu mota honetan tematizatzen diren gaiak generikoak direnez (harria,
ogia, sagardoa, geyserrak,...), determinatzeko modurik arruntena honakoa da:
izen generikoa izena + determinatzailea. Hona hemen zenbait adibide:
(21) “Prozedura honetan forma desberdinezko burdinazko edo altzairuzko piezak
lortzen dira(...). Lehenik, biguntzeko, pieza gori jarri behar da...” (Fabrikaziometodoak:
Forjaketa, PE, 14. testua)
(22) “...eranstean gatzatu egiten da eta ore bihurtzen da (gaztanbera); zanpatuz,
zatituz eta egosiz gazura kendu ohi zaio oreari,...”(Gazta, LHE, 9. testua)
-Izen generiko Izena + determinatzailea, determinatzailea erlatibozko
perpausa baten bidez egiten denean. Kasu hau ere oso arrunta da testu
horietan.
(23) “Papera gurutzaturik dauden zelulosazko zuntzez eratuta dago. Uretan esegita
dauden zelulosa zuntzak metalezko oihal baten gainean zabaltzen direnean ura
irazi egiten da oihalean zehar eta zuntzak ...” (Papergintza, LHE, 8. testua)
(24) “...pieza gori jarri behar da, eta jarraian presiopean jarri behar da, aire
konprimituz(...). Piezaren gainean eginiko presioak deformazioak sortarazten
ditu...” (Forjaketa, PE, 14. testua)
(25) “..DNA zatiaren sekuentzia osoa jakin daiteke. Entzima mugatzaileen bidez
ateratzen diren zatiak bata bestearen gainean...”(DNAren sekuentziazioa,
LET, 32. testua)
(26) “...eta baliabideak anitzak dira (bernizak, koloreak, inkrustazioak,
esgrafilatuak, etab) gustu, garai eta tokiaren arabera arras aldatzen direnak, hain
zuzen.(...)”(Zeramika, EHE, 46. testua)
(27) “..Fenomeno orogenikoek sortutako tenperatura handi eta presio altuak dira
aldaketa horri eragiten diotenak....” (Harriak, GE, 53. testua)
(28) “...beira puzteko makina automatikoak erabiltzen dira, orduko 2.000 ale baino
gehiago ekoizten dutenak.(...)” (Beira-piezen prestakuntza, PE, 21. testua)