26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

dauzkagu: isotopia serieak. Nagusiki <strong>testu</strong>aren linearitateari giltzatuta,<br />

hartzaileari esplizitatzen zaizkio artikulazio nagusienak: hierarkikoak,<br />

logikoak <strong>eta</strong>/edo denborazkoak. Bronckart-ek (1996) hiru mekanismo<br />

bereizten ditu: konexioa, izen kohesioa <strong>eta</strong> aditz kohesioa 53 .<br />

Konexioa: Konexio-mekanismoak <strong>testu</strong>alizazio-mekanismoen barnean<br />

kokatzen dira. Progresio tematikoaren artikulazioaren markak<strong>eta</strong>n lan<br />

egiten dute, baina, kohesioko mekanismoek ez bezala, proposizio egituren<br />

kateamendua <strong>eta</strong> <strong>testu</strong>aren atalk<strong>eta</strong> ziurtatzen dute. Testu-antolatzaileak<br />

dira mekanismo aipagarrienak, puntuazio-markak <strong>eta</strong> beste elementu<br />

m<strong>eta</strong>diskurtsibo zenbait ahaztu gabe (Bronckart, 1996, Larringan, 1996).<br />

Izen kohesioa: Kohesio mekanismoen funtzio nagusia gaiaren garapena <strong>eta</strong><br />

azpigaien artikulazioa gauzatzea da. Beste era batera esanda, <strong>testu</strong>aren<br />

harikaldatzea posibilitatzea. Izen kohesioak, batetik, gaiak edo pertsonaje<br />

berriak <strong>testu</strong>an sartzeko ardura du, <strong>eta</strong> bestetik, <strong>testu</strong>aren jarraipena<br />

ziurtatzea (Bronckart, 1996).<br />

Aditz kohesioa: Aditz kohesioaren mekanismoek <strong>testu</strong>an ematen diren<br />

prozesuen antolak<strong>eta</strong> tenporala edo hierarkikoa ziurtatzen dute (egoera,<br />

gertaerak edo ekintzak). Aditz denborak dira mekanismorik aipagarrienak<br />

(Orain aldia, Iragana,...). Marka morfologiko horiek interakzioan daude<br />

aditz-lexema motekin, <strong>eta</strong>, halaber, denbora adierazten duten beste unitate<br />

batzuekin (adizlagunak <strong>eta</strong> antolatzaileak) (Bronckart, 1996).<br />

- Kontuan hartze enuntziatiborako mekanismoak<br />

Koherentzia pragmatikoa (edo interaktiboa) da azken maila hon<strong>eta</strong>ko<br />

mekanismoen egitekoa. Batetik, enuntziazio ardurak argitzera datoz<br />

(<strong>testu</strong>an parte hartzen duten instantziak zeintzuk diren, zeintzuk ahotsak,<br />

<strong>eta</strong>b. esatera); <strong>eta</strong>, bestetik, eduki tematikoaren harian formulatutako<br />

ebaluazioen berri ematera (usteak, iritziak, sentimenduak). Beste era batez<br />

esanda, mekanismo horien ardura hauxe da: hartzaileei <strong>testu</strong>aren<br />

interpr<strong>eta</strong>zioa bideratzea. Mekanismo horiek eduki tematikoaren<br />

progresioaren haritik ia at jarduten dute; ez dira antolatzen serie<br />

isotopiko<strong>eta</strong>n <strong>eta</strong> horrexegatik, mekanismo konfigurazionalak kontsidera<br />

daitezke (ez sekuentzialak).<br />

53<br />

Testualizazio mekanismoak aztertzen eman dugu IV. kapitulu osoa. Beraz, hemen, labur-labur<br />

azalduko ditugu kontzeptu horiek.<br />

104

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!