Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

313
b) Gauza bera gertatzen da adibide honetan; gure kulturan konpartitzen
ditugun ezagutza orokorren arabera badakigu produktu serieei “lote”
esaten zaiela, beraz, pote serieari lotea deritzo. Edota kontserbak egiteko
poteak behar direla. Edota bikote hauen arteko erlazioa (potea/tapa; kalitate
kontrola/puntuak, esaterako):
(59) (...)gero poteetan sartu eta hauek tapa hermetiko bateaz isten dira. Ondoren
kalitate kontrola dator, honetan loteren baten akatsen bat somatzen bada...(3-B1)
(60) (...) gero bi ikustapen egiten dira kontserba edo mermelada egin ahal izateko.
Poteak aukeratzen dira... (4-B1)
(61) (...)Kontserba batzuek egoera txarrean daude. Kontserbak hartzerakoan
potearen izaera hartu behar dugu kontuan. (16-B1)
(62) (...)Ondo badago produktuak ontzikietan sartzen dira, pisatu eta urazukrea
gehitzen zaie . Tapa jarri eta irizpide batzuk...(1-A2)
(63) (..)Produktu guztiak kalitate kontrol bat pasatu behar dute. Ez badu punturen
bat betetzen ez da saltzen(...)(8-A1)
c) Denok dakigu prozesu batek ordena jakin bat jarraitzen duela eta ordena
honetako ekintza unitate bakoitzari urratsa esaten zaiola. Horrez gain
badakigu, jakin, urrats horien hurrenkera adierazteko zenbakiak edo
ordinalak erabiltzen ditugula. Beraz, lehenengo edo hasteko hitzarekin,
denok ulertzen dugu prozesuaren lehen urratsa dela. Batzuetan urrats
horiek zenbaki bidez markatzen dira:
d) Arazoak
(64) PROZESUA/ Lehenengo mertxika onenak aukeratu...(4-B1)
(65) (..)Ondo kontserbatu behar dira, urteko garai batean bakarrik daude eta./
Hasteko zuhaitzetik mertxika egokienak...(19-A2)
(66) (...)MURTXIKEN PROZESUA/ 1. Lehendabizi garbitu egin bear dira. 2.-
Ondoren(..)(17-B1)
Aztertutako testuetako pasarte batzuetan irakurleak ahalegin handia
egin behar du testuratutakoa ulertzeko. Honelako kasua dugu (67) adibidea
(fabrikazio prozesua eta kontserbatuta hitz bikotea, lantegian hitzarekin
erlazionatu behar du irakurleak testua ulertuko badu). Beraz, lantegian
kontserbatzen direla frutak. Horrelako kasuei inferentzia larria deitzen
zaie. (68) adibidean, ostera, irakurleak egin behar duen inferentzia
handiagoa da, oraindik: Fabrikara hitza fabrikazio prozesua eta frutak