26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>eta</strong> bi<strong>eta</strong>n gaur egun dauden teoria guztiak bil daitezke. Hori<strong>eta</strong>ko baten<br />

aintzindaria Harris (1952) dugu, <strong>eta</strong> bestearena Benveniste (1964).<br />

60ko hamarkada aurretik badira, itxura baten behintzat, perpausetik<br />

<strong>testu</strong>ra abiatzeko zenbait ahalegin: Harris-ena (1952) dugu hori<strong>eta</strong>riko bat.<br />

Zellig S. Harris autoreak 1952an “Discourses Analysis” funtsezko<br />

artikulu giltzarria argitaratu zuen. Bertan, ordura arte ez ohikoa zena,<br />

perpausa gaindiko unitateak analizatzea proposatzen du, baina horr<strong>eta</strong>rako<br />

perpausa mailako ezaugarri linguistikoak analizatzeko prozedura<br />

distribuzional bera erabiltzen du. Harris-ek, hurbilpen hon<strong>eta</strong>n, ez du<br />

diskurtsoa analizatzen, perpausen hurrenkera baizik. 1970an Dubois<br />

autoreak hainbat lan argitaratuko ditu Harris-en teoria hon<strong>eta</strong>n oinarrituta,<br />

“L´analyse du discours” (1969), besteen artean. Peytard <strong>eta</strong> Moirand<br />

(1992a) autoreentzat 1952an ez zen egin perpausatik diskurtsorako jauzia.<br />

Jakobson-ek (1963), “Niveles del análisis lingüístico” deritzan bere<br />

<strong>azterk<strong>eta</strong></strong>n, proposamen arras ezberdina eskaintzen du. Autore honek<br />

baztertu egiten ditu distribuzionalismo formalaren analisirako erabilitako<br />

prozedurak, horiek perpausa barrutiko ezaugarriak aztertzeko soilik balio<br />

dutelako. Bere ust<strong>eta</strong>n, hizkuntzaren ikuspegi aktiboa <strong>eta</strong> gaurkotua<br />

integratuko zuen analisi mota behar zen.<br />

Bronckart (1985) autoreak, bi autore horien jarraibid<strong>eta</strong>n aritu diren teoriak<br />

aztertu aurretik zenbait kontzeptu argitu beharra ikusten du. Horr<strong>eta</strong>rako,<br />

Harris/Benveniste <strong>eta</strong> Slatka (1975) autoreen proposamenen antinomian<br />

oinarritzen da. Hona hemen:<br />

- Testuaren lehendabiziko definizio banala onartuko da, <strong>testu</strong>-corpus<br />

zentzuan. Testu-corpusa ahozko <strong>eta</strong> idatzizko enuntziatuez osatua<br />

dago <strong>eta</strong> analisi zientifikoa egiteko erabiltzen diren objektu berbal<br />

materialak dira. Objektu hau, halere, bi ikuspuntu ezberdin<strong>eta</strong>tik<br />

azter daiteke <strong>eta</strong> beraz, “objektu teoriko” diferenteak izango ditugu.<br />

- Barne ikuspegia hartzen bada, zeinuei dagokiena (Benveniste-na,<br />

1959), edo alderdi errepresentatiboei dagokiena (Berrendoner-ena,<br />

1981), objektu teoriko hori <strong>testu</strong>a izango da −monema <strong>eta</strong> perpausa<br />

baino handiagoa den unitate formala−. Zentzu hon<strong>eta</strong>n Harris-en<br />

proposamenaren jarraipena ditugu horiek.<br />

- Kanpoko ikuspegia hartzen bada, hizkuntzaren beste dimentsioak<br />

kontuan dituena: aktualizatzea <strong>eta</strong> komunikatzea; orduan, diskurtsoa<br />

izango da objektu teorikoa. Objektu hori enuntziatu <strong>eta</strong> hitz<strong>eta</strong>n bana<br />

daiteke. Diskurtsoa, beraz, <strong>testu</strong>-corpusa dugu, berau baldintzatzen<br />

duten aktualizazio mekanismoen ikuspuntutik hartuta.<br />

93

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!