Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Béguelin, 1989), eta azkenik, hurbilpen pragma-semantikoaren hurbilpenak
(Kleiber, 1986a, 1990a), anafora lokalen funtzionamendurako ezaugarri
semantikoak eta baldintza sintaktikoak azpimarratzen ditu.
1.4.2.Anafora eta testu hizkuntzalaritza
Testu hizkuntzalaritzako lanak anaforaren ikuspegi binarioan
oinarritu dira. Marko honetan lan ugari izan da hizkuntzalaritzan (Milner,
1982; Corblin, 1985, 1987). Berriagoak ditugu Charolles (1990, 1991) eta
Adam-enak (1990).
Anaforaren ikuspegi binario honen gainean eraikitako ia lan guztiak
Milner-en (1982) definizioan oinarritzen dira: ): "2 unitate A eta Bren arteko
erlazio anaforikoa dago, baldin eta B-ren interpretazioa A-ren menpe badago. Eta B
interpretagarria izango da, soil-soilik, bere identitatea osorik edo partzialki
berreskuratzen bada Aren bitartez".
Charolles-ek (1991) honela azpimarratzen du anaforaren
espezifikotasuna: “Il y anaphore chaque fois que l´interprétation référentielle d´une
expression n´est pas possible que par le truchement de celle d´une autre présence dans
le cotexte. Les expressions anaphoriques se reconnaîtraient donc au fait que´elles sont
non saturées référentiellement: isolées de l´environnement où elles recrutent une
expression permettant de fixer leur référence, elles seraient ressenties comme
incomplètes car impropes à constituer à elles seules un objet de discours autonome”
(209. or.)
Anafora eta katafora desberdindu behar dira. Anaforak testuaren
aurreko elementu batera bidaltzen badu, kataforak, ordea, testuan ondoren
dagoen elementu batera bidaltzen du.
Anaforaren ikuspegi binarioak, ordea, hainbat kritika jaso ditu
hurbilpen pragmatikoetatik. Ikuspegi horiek zentzu zabalago batean ikusten
dute anaforaren interpretazioa eta, gainera, memoria diskurtsiboaren
kontzeptua sartzen dute beren teoria azaltzeko. Kleiber-ek (1994a) horrela
laburtzen du: “le mode de connaissance du référent qu´a l´interlocuteur est considéré
comme déterminant, l´anaphore devient un processus qui indique une référence à un
référent déjà connu par l´interlocuteur, c´est-à-dire un référent “present” ou déjà
manifeste dans la mémorie inmédiate, appelée diversement selon les auteurs, univers de
discours (Lyons, 1980), mémoire discursive (Berrendonner, 1986; Reichler-
Béguelin, 1989).
Ildo beretik abiatzen da Reichler-Béguelin (1989). Autore honen
ustetan zenbait anafora interpretatzeko enuntziatzailearen memoria
diskurtsiboa ezagutu behar da ezinbestean. Hau da, enuntziatzaileak duen
esperientziari eta mintzagaiaz duen ezagutzari esker egiten dituen prozesu
inferentzialak ezagutu behar dira.
154