26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

artikulu, <strong>eta</strong>b.). Hizkuntzen irakaskuntzan diharduten profesionalek<br />

(aholkulari, irakasle, <strong>testu</strong>-liburuen egile, kontsulta liburuen egile, <strong>eta</strong>b)<br />

ondotxo dakite hori.<br />

Interesgarria da azpimarratzea hizkuntzen historian barrena esaldiari<br />

eman zaion arr<strong>eta</strong> <strong>eta</strong> indar haiek oraingo hon<strong>eta</strong>n beste norabide bat<br />

hartu dutela.<br />

Ildo hon<strong>eta</strong>tik esan behar da, badirela <strong>testu</strong>-mailako gertakariak<br />

esaldi mailara murriztu ezinezkoak. Hortik sartu zaizkigu koherentzia,<br />

egokitasuna, konexioa, kohesioa, kontuan hartze enuntziatiborako<br />

mekanismoak...gisako nozioak, lehen ez genituenak.<br />

1.4. Diskurtsoaren ikuspegiaren bilakaera 1960tik gaurrera<br />

Gure helburua “Testuaren pedagogia”ra (Bronckart <strong>eta</strong> kol., 1985)<br />

heltzea bada ere, “diskurtsoaren hizkuntzalaritzak” historian izan duen<br />

bilakaeraz ikuspegi orokor bat izatea komenigarri deritzogu. 60<br />

hamarkadatik gaur arte hizkuntzalaritza zientzi<strong>eta</strong>n egon den ekoizpena<br />

oso ugaria izanik, hemen zertzelada batzuk emango dira soilik.<br />

Diskurtsoaren analisiak gaur egun hizkuntz zientzi<strong>eta</strong>n toki<br />

legitimoa duela esan daiteke lasai asko. Gehiengo batentzat,<br />

“diskurtsoaren hizkuntzalaritzak” jarraitu duen bilakaera, “hizk<strong>eta</strong>rako<br />

egintzak” (faits de langage) teoriak sortutako problematikaren<br />

hedatzearen hurrenkera izan da, ez ondorioa (Peytard, Moirand, 1992a).<br />

Aipatu autoreontzat ordura arte ezohiko ziren nozio<strong>eta</strong>n jartzen da<br />

arr<strong>eta</strong>. Horrela, arr<strong>eta</strong> jartze hori nozio batzu<strong>eta</strong>tik beste<strong>eta</strong>ra pasatzen<br />

da: hizkuntzatik (la langue) (oso ikertutako alderdia) hizk<strong>eta</strong>rantz<br />

(parole); sistematikoki ulertutako “semiotikatik”, semantikara<br />

(Benveniste, 1959, autorearen terminologian); perpausa edo esaldiaren<br />

mikrokosmosetik diskurtsoaren makrokosmosera.<br />

Enuntziatu, <strong>testu</strong>, topiko, diskurtso, enuntziazio, tema,<br />

aurresuposizio, hizk<strong>eta</strong>rako egintzak <strong>eta</strong> pragmatika, kontzeptu guzti<br />

horiek 60 hamarkadatik gaur arte hizkuntzalaritzak garatutako nozioak<br />

ditugu <strong>eta</strong> geroztik, didaktikan erabiliak izan direnak. Aipatu nozioak<br />

ezberdinak izanik, guztiek komunean badute ezaugarri bat: ikuspegi<br />

sintagmatikoak <strong>eta</strong> sintaktikoak gainditzea <strong>eta</strong> asmo horren adierazlerik<br />

nabarmenenak ditugu, batetik, hizkuntzaz kanpoko <strong>testu</strong>inguruaren<br />

alderdi batzuk kontuan izatea, <strong>eta</strong>, bestetik, hizkuntz antolak<strong>eta</strong>ren<br />

ikuspegi funtzionalago bat asumitzea, perpausa-unitatearen ordez<br />

88

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!