26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

-Definizioa edo funtzioa ematen da, lexema bera errepikatu gabe.<br />

(21) Harri. Lur azaleko geologiazko osagaia, mineral batez edo gehiagoz osatua<br />

dagoena <strong>eta</strong> ezaugarri bereziak <strong>eta</strong> iraunkorrak dituena. Harri gehienak gai<br />

trinkoak dira. ...(Harri, LHE,10. <strong>testu</strong>a)<br />

(22) Fundizioa edo molde<strong>eta</strong>ko kolada. Forma oso korapilotsu<strong>eta</strong>ko piezak<br />

lortzeko erabiltzen da, fluidotasun handiko urk<strong>eta</strong> (oso likidoa, alegia) duten<br />

material<strong>eta</strong>n,...(Fundizioa edo molde<strong>eta</strong>ko kolada, PE,23. <strong>testu</strong>a)<br />

(23) Ganga. Leku bat estaltzeko edota horma batean sarbide bat irekitzeko modurik<br />

errazena, habe bat, egur bat edo beste materialen bateko blokeren bat bi<br />

euskarriren gainean, ataburu modura, jartzea da. ...(Ganga, GE, 56. <strong>testu</strong>a)<br />

-Beste zenbait<br />

(24) Gazta. Gatzagia (zenbait landareren hartzigarria edo hartzigarri kimiko<br />

hautatuak) eranstean gatzatu egiten da esnea <strong>eta</strong> ore bihurtzen da...(Gazta,<br />

LHE, 9. <strong>testu</strong>a)<br />

(25) Eskuzko hariztak<strong>eta</strong>. Bi pieza torlojuen bidez bildu behar direnean, sarri,<br />

hori<strong>eta</strong>ko batek dranbal modura jokatzen du, zuloa hariztaturik edukirik. Zulo<br />

hauen barnea eskuz hariztatzeko, hariztatze-arrak deritzen erremintak...(<br />

Eskuzko hariztak<strong>eta</strong>, PE, 22. <strong>testu</strong>a) (nominalizazioa)<br />

4.Anafora kateak. Izaera <strong>eta</strong> konplexutasuna entziklopedia <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n<br />

<strong>eta</strong> ikasleen ekoizpen<strong>eta</strong>n.<br />

Esan bezala, anaforak honako funtzioak betetzen ditu: gaia sartu,<br />

mantendu, hurrenkera eman <strong>eta</strong> berreskuratu. Unitate horiek kate<strong>eta</strong>n<br />

antolatzen dira. Dakigunez, kate hori<strong>eta</strong>ko batzuek <strong>testu</strong> osoa zeharka<br />

dezakete, beste batzuek, ordea, <strong>testu</strong>aren fase osoa edota bi proposizioen<br />

arteko lotura soilak ere ezar ditzakete.<br />

Horrez gain, anafora kateak aldi berean (paraleloan) eman daitezke<br />

<strong>testu</strong> atal berean. Horrelako kasu<strong>eta</strong>n, erreferentearen berreskurapena kate<br />

soila den kasu<strong>eta</strong>n baino zailagoa da, besteak beste, gaiaren mantenuaz <strong>eta</strong><br />

berreskurapenaz gain, kate ezberdinak ongi bereizi behar direlako bata<br />

bestearengandik <strong>testu</strong> atal berean. Bistakoa da, kate paralelo<strong>eta</strong>n ematen<br />

diren anaforak, gehien<strong>eta</strong>n, ez direla ondoz ondoko berreskurapenak <strong>eta</strong><br />

horregatik ezin direla izenordainen bitartez berreskuratu.<br />

Dagokigun <strong>testu</strong> motan, gehien<strong>eta</strong>n, kate anaforiko luzeenak –<br />

gaiaren nozioa berreskuratzen dutenak– <strong>testu</strong>aren sarrera <strong>eta</strong> fabrikazio<br />

prozesuari dagozkien <strong>testu</strong> atalak zeharkatzen ditu. Tartean, kate<br />

laburragoak ematen dira, horiek guztiak, lehengaiak, tresnak edo beste<br />

zirkunstantzien nozioak berreskuratzeaz arduratzen direnak <strong>eta</strong> fabrikazio<br />

edo osatze prozesuan parte hartzen dutenak.<br />

364

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!