Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

311
(50) (...) Eskuz behatzerakoan tamainaz aukeratzen dira, hau bigarren urratsa da.
Gero hezurra kendu...(18-B1)
Gainerako adibideetan, aurretik aipatu eragiketa izendatu egiten da
(froga, lan, pauso, prozesu, urrats,..) baina bi kasutan izan ezik [azken lana
(47)eta bigarren urratsa(50)] ez da beraiei buruz informazio gehigarririk
ematen.
Anafora kontzeptualaren azpi-sail bat dugu anafora biltzailea.
Anafora honek Izen Sintagma bakar batean birformulatzen ditu zerrenda
batean emandako kontzeptuak. Aztertutako testuetan, gutxitan ematen da
honelako anafora eta gehienek katafora forma dute (adibideetan ematen
ditugun guztiak) . Hona hemen zenbait adibide:
Arazoak
(51) (...)Bi talde egiten dituzte itxura txarra dutenak mermeladarako eta besteak
urazukretarako. (...)(5-B2)
(52) (...) Fabrikatik froga askotik pasatzen da: garbitzea, muxika elejitu, hezurrak
eta azala kendu, (...)(15-B1)
(53) (...) Tapa jarri eta irizpide batzuk jarraitu behar dira, ondo itxi, hau da, haizea
ez zaie sartu behar. Ondoren kalitate plan bat (...)(1- A2)
(54) (...)Nafarroan, Erriberan, lur pribilegiatu ugari daude eta bertan produktu
hauek landatu ditzakegu: tomatea, mahatsa,...(...)(2-A2)
(55) (...) Bi ardura daude garbitu eta hezurra kendu. Ondo ez bazaie kendu hezurra
(...)(10-A1)
Batzuetan, halere, aipatu kontzeptua birformulatzeko ez da lexema
egokiena aurkitu. Hona hemen adibide bat:
(56) (...)Hurrengo pausua azala kentzea da, berriz garbitu eta beste bi
ikuspuntu gehiago pasatzea da: mamia edo urazukretarako
aukeratzea.(...)(18-B2)
Konklusio modura, esango dugu anafora hau erabiltzeko idazleak
hainbat eragiketa egin behar dituela aldi berean: predikatu bat, perpausa,
sekuentzia edo testu oso bat laburtu eta izena eman. Eta beste maila batean
–hau aukerakoa– kontzeptua kalifikatu edo modalizatu. Horrez gain, tresna
diskurtsibo modura erabil dezake, besteak beste, konklusioa edo
errekapitulazioa emateko, irakurleari ulermena errazteko (zerrendak edo
exenpluak emanez, irakurlearen ulermena bideratu, esaterako) etab. Ikusten
denez, anafora hau erabiltzeko, batetik, maila ezberdinetako faktoreak izan