26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

erri<strong>eta</strong>n oraindik ere, generoen didaktika erabat egituratu gabe dagoela<br />

esaten da (Schneuwly <strong>eta</strong> Dolz, 1997); <strong>eta</strong> gauzak horrela, ikerketek <strong>eta</strong><br />

proposamenek aurrera segitzen dute. Hizkuntzaren didaktikan ari garenon<br />

pozerako, proposamen horiek gero <strong>eta</strong> zehatzagoak <strong>eta</strong> landuagoak direla<br />

esan behar dugu, <strong>eta</strong> hortaz, erabilgarriagoak. Schneuwly <strong>eta</strong> Dolz-entzat<br />

(1997) irakaskuntzan erabilitako generoek (ahozko <strong>eta</strong> idatzizko<br />

ekoizpenerako) praktika sozialen <strong>eta</strong> eskolako objektuen arteko giltzarri<br />

lana egiten dute.<br />

Ildo hon<strong>eta</strong>n hainbat lan <strong>eta</strong> proposamen argitaratu da. Schneuwly-k<br />

(1994), esaterako, generoaren ideia m<strong>eta</strong>forikoa garatu du; horren arabera,<br />

generoak hizkuntz egoera ezberdin<strong>eta</strong>n jarduteko (mega)-lanabes modura<br />

aurkezten dizkigu. Lanabes horren ezaugarria –beste batzurena bezalaxe–<br />

hauxe da: generoa egoeraren osagaia da. Esaterako, nobelarik gabe ez dago<br />

ez nobela ulertzerik, ez <strong>eta</strong>, nobela idazterik; argudiorik gabe ez dago<br />

argudioa ulertzerik, ez <strong>eta</strong> argudioa idazterik ere, <strong>eta</strong>b. Beraz, generoa<br />

menperatzea da komunikazio-egoera menperatzea (Dolz, Schneuwly,<br />

1996b, 84. or.). Esan daiteke, beraz, generoa hizkuntz ekintzatik banaezina<br />

dela.<br />

Generoak, ikuspuntu teoriko batetik, elementu nabarmenak <strong>eta</strong><br />

nabarmengarriak dira, baita eguneroko hizkuntz-jarduer<strong>eta</strong>n ere; unitate<br />

horiek oso erraz identifikatzen ditugun arren, paradoxikoki, <strong>eta</strong>,<br />

seguruenik, beren izaera anitzagatik edo beren bapatekotasun izaeragatik,<br />

oso zailak dira, oro har, definitzeko <strong>eta</strong> sistematikoki sailkatzeko. Beraz,<br />

tipologien hurbilpenak ezin dira dauden<strong>eta</strong>n oinarri bezala hartu<br />

curriculuma <strong>eta</strong> eskola-programak eratzeko. Aldiz, baliagarri izango dira<br />

eskolako-lana bideratzeko behar diren oinarrizko osagarri<strong>eta</strong>rako:<br />

generorik gabe ez baitago komunikaziorik (Dolz <strong>eta</strong> Schneuwly, 1997).<br />

Garcia-Debanc (1998) autoreak <strong>testu</strong> tipologiaren transposizio<br />

didaktikoaz hitz egiten du.<br />

3.4. Zeintzuk genero aukeratu hizkuntzaren didaktikan?<br />

Hizkuntzalaritzak <strong>eta</strong> psikologiak sortutako diskurtso tipologia horiek<br />

didaktikarako irtenbide modura ikusi izan dira, baina ekarpen horiei<br />

ondoko bi mugak ikusten zaizkie (Dolz <strong>eta</strong> Schneuwly, 1996b):<br />

-Beren objektua ez da <strong>testu</strong>a, <strong>eta</strong> gutxiago oraindik generoa. Aldiz,<br />

ezagutzazko objektuak eraikitzea da horien helburu; ondorioz, hainbat<br />

fenomeno mugatu <strong>eta</strong> atomizaturen funtzionamendua ulertzea dute<br />

helburu.<br />

112

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!