Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

(28) Muxika kontserba egiteko zuhaitzetik hartzen dugu, fabrikara heltzen direnean
begiratzen dute ondo dagoen edo ez.Eskuz aukeratzen dira, tamaina ez daukana ez
dute balio,...(1-B1)
c) Beste zenbaitetan mertxikari ematen zaion ezaugarria edo leporatzen
zaion kategoria ez da betea esanahiaren aldetik. Emandako adibidean, ez
dakigu zeintzuk diren baldintzak edo zein den kalitatea.
(29) Muxika zuhaitzetik hartu, fabrikan aukeratu. Han izoztu egiten dira itxaron
behar bada. Prozesua orain hasten da, lehenengo garbitu gero kalitatea ez dutenak
bota hezurra kendu zatiak aztertu. (7-B1)
(30) Melokotoiak aukeratu eta baldintzak betetzen dituztenak jasotzen
dira(...)(5-B1)
3.1.3.Testu barneko erreferentzia deiktikoa (Lexema berbera
erakuslearekin)
Mekanismo honen bidez gaiaren mantenua ahalbideratzen da lexema bera
erabiliz erakuslearekin: [Iz + determ. (erakuslea: hau/hori/horiek/...)].
Prozedura hau aurrekariaren ondoz ondoko perpausean ematen da –maila
lokalean aritzen da anafora hau–. Anafora mota hau oso urria da ikasleen
testuetan.
(31) Muxikak poteetan sartu baino lehen, behin-betiko kalitate froga pasatzen zaie.
Ondoren, sartu egiten dira poteetan froga hau pasatu dutenek.(...)(9-B2)
(32) (...)kontserba latak pisatu egiten dituzte. Hauek ostean itxi egiten dituzte latak
oso garrantzitsua da ondo istea haizerik ez sartzeko. Kontserba hauek osasun
kontrol handia pasa egin behar izaten dute.(...)(13-B1)
(33) (..)Geroago beste makina batek hezurrak kendu egiten ditu makina horrek
hezurrak kendu ez badu egiten geroago han egoten dira langile (...)pisatu ere egiten
dituzte kontserbak. Kontserba hauek oso osasun kontrol gogorra pasa behar izaten
dute(...)(13-B2)
(34) (...)Melokotoi batzuk sartu poteetan.(...). Kalitate kontrolik ez bada pasatu
gaitzetsi egingo da pote hori. (...) (15-B2)
3.1.4.Testu barruko sinonimia (Ordezkapen lexikala)
Sinonimia da ikasleek gehien erabili duten ordezkapen lexikal mota.
Gehien erabilitako sinonimoak hauexek ditugu: Ontziki, pote eta lata;
mertxika, muxika eta melokotoi; fabrika eta lantegi; garbitu eta ikuztatu,
besteak beste. Testu barruko sinonimia maila lokalean aritzen da –ondoz
ondoko berreskurapena ziurtatzen du–. Anafora mota honek zerikusi handia
308