26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>eta</strong>, beraz, ez ditugu hemen aztertuko, genero hon<strong>eta</strong>ko elementu<br />

garrantzitsuak direla jakin arren.<br />

Guk aztertu dugun <strong>testu</strong>a azalpenezko <strong>testu</strong> entziklopedikoa izenez<br />

ezagutuko dugu, baina <strong>testu</strong> gehienak bezalaxe, gure corpuseko <strong>testu</strong>ak ere<br />

heterogeneoak dira. <strong>Azalpenezko</strong> <strong>testu</strong> hori sekuentzia (Adam, 1990)<br />

ezberdinez osatuta dago. Fase ezberdinek osatzen duten sekuentziez, alegia.<br />

Adam-ek (1992) oinarrizko bost sekuentzia deskribatu ditu: narraziosekuentzia,<br />

deskribapen-sekuentzia, argudiozko sekuentzia, azalpenezko<br />

sekuentzia <strong>eta</strong> elkarrizk<strong>eta</strong>-sekuentzia. Sekuentzia horiek konbinaturik ere<br />

azal daitezke <strong>testu</strong> berean. Marko hau baliagarri zaigu analizatzen ditugun<br />

<strong>testu</strong>en antolak<strong>eta</strong> orokorra ulertzeko.<br />

Alabaina, <strong>testu</strong> enpiriko<strong>eta</strong>n ematen diren sekuentzia batzuk ezin dira<br />

horrelako sailkapen zurrunean sartu. Hori dela <strong>eta</strong>, zenbait autorek beste<br />

bide batzuk urratu dituzte; esaterako, Revaz (1987) autoreak "ekintzen<br />

deskribapenaz" dihardu; Canelas-Trevisi <strong>eta</strong> Rosat (1997) autoreek<br />

sekuentzialitate erdi-narratiboaz hitz egiten dute <strong>eta</strong> Vigner-ek (1987)<br />

hainbat deskribapen-mota bereizten ditu, narrazioa <strong>eta</strong> aginduzko <strong>testu</strong>aren<br />

tarteko direnak. Beraz, Adam-en sekuentzia-motak prototipoak dira, gero<br />

<strong>testu</strong> enpirikoen analisian gehiago zehaztu behar direnak.<br />

Gure <strong>testu</strong>aren antolak<strong>eta</strong> karakterizatu nahian, Canelas-Trevisi <strong>eta</strong><br />

Rosat (1997) autoreen lan<strong>eta</strong>ra ere jo dugu. Autore horiek lau antolak<strong>eta</strong>mota<br />

aurkitu dute aztertutako corpusean –dokumentu pedagogiko<strong>eta</strong>n <strong>eta</strong><br />

gazteentzako kontsulta material<strong>eta</strong>n–. Autoreon hasierako hipotesia<br />

honakoa da: enuntziatzailearen intentzioaren arabera aukeratzen da<br />

hori<strong>eta</strong>ko antolak<strong>eta</strong>-mota bakoitza. Hona hemen: 1) irakaslearen lana<br />

orientatzea da sekuentzialitate deskriptibo-injuntiboaren (injonctive)<br />

intentzioa; 2) mintzagaiari dagokionez, hartzailearentzat ulergaitzak izan<br />

daitezkeen alderdiak ilustratzea da azalpenezko sekuentzialitatearen (plan<br />

explicative) intentzioa; 3) argudiozko sekuentzialitatea helburu<br />

bikoitzarekin aukeratzen da: batetik, edukiaren egiatasuna frogatzeko, <strong>eta</strong><br />

bestea, edukiaren antolak<strong>eta</strong> justifikatzeko; 4) azalpen hutsezko plana 65<br />

aukeratzen da edukiaren antolak<strong>eta</strong> logikoan zentratu nahi denean. Azken<br />

kasu hon<strong>eta</strong>n, edukia jasotzeko arazorik ez duen hartzailea ikusten du bere<br />

aurrean enuntziatzaileak.<br />

65 Autore horiek esana: “Dans les discours de l´ordre de l´EXPOSER, on parle de plan expositif pur. Il<br />

s´agit d´une forme d´organisation du contenu qui traduit directement les procédés cognitifs du<br />

raisonnement (Bronckart, 1994b) (Canelas Trevisi <strong>eta</strong> Rosat-ek aipatua , 1997, 168.or.)<br />

138

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!