Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

245
(23) "Barazki eta frutak urte osoan jan izateko kontserbak onak dira.(...)"(2-
A2).
(24) "Urte guztian ez daude barazki guztiak, horretarako kontserbak
daude.(...)"(12-B2).
Erreferentearen aurkezpen modalizatua: Aurkezpen modalizatua
analizatzeko bi kategoria aukeratu dira: adjetibo kalifikatzaileak eta aditz
modalizatzaileak. Horiek erabiliz lokutorea urrundu egiten da
objektibotasunetik. Adib:
(25) "Oso garrantzitsua da gure osasunerako barazki eta fruta freskoak
jatea.(...)(3-B1);
(26) "Fruta jatea ona da baina..."(7-A1).
(27) "Mertxika oso gomendagarria da..."(10-A2).
Adibideak (ilustrazioak): Adibideen bitartez, lehen lokutoreak bi funtzio
bete dezake: bata, berak azaldutakoak argitu eta zehaztu, hau da, bere
autokontrolerako erabili mekanismo hau; eta bestea, irakurlearen
errepresentazioa egin ondoren, horri, testuaren ulermena erraztu nahi dio,
eta, horretarako, ulermenean okerrak egin daitezkeen tokietan adibideak eta
exenpluak ematen dizkio. Helburu horiek lortzeko idazleak unitate
ezberdinak erabiltzen ditu, hala nola: aginduak eta gomendioak (ez hartu, ez
kontsumitu,...); adibideak (itxura txarra badu,...; batzuetan.... eta beste batzuetan....;
bestela....; egonez gero...); birformulazioak (hau da, hots, esate baterako, adibidez,...);
Dakizunez, badakizu- eta antzeko formez sartutako adibideak; Zerrendak
eta beste batzuk.
Enuntziatu modalak (behar da, beharrezkoa da): Enuntziatu horiek
erabiliz lehen lokutorea objektibotasunetik urrundu egiten da. Batzuetan
testu fase osoa modalizatzen du (...honako prozesua jarraitu behar da), eta beste
batzuetan adierazten duen urratsa (etiketatu egin behar da). Enuntziatu horiek
guztietarako aukera ezberdinak daude: forma inpertsonala erabili (behar
da); forma pertsonala lokutorea ere bertan inplikatzen dela (pluraleko 1. perts.:
behar dugu); forma pertsonala (2. pertsona: behar duzu/duzue), irakurleari
zuzentzen zaiola.