Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

dute (Riegel eta kol. 1994). Izenordaina, oro har, “marqueur de continuité
thématique” (Kleiber, 1994a) (gai hurrenkeraren markatzaile) modura
ikusten da, bere bidez berreskuratzen baita gaiaren aztarna.
Weinrich (1989) autoreak honela definitzen du pronominalizazioa
“la représentation d´un nom par plusieurs pronoms au cours d´un texte...”;
izenordainak testuan ordezkatzen duen izenarekin komunztadura gorde
behar du generoan eta numeroan. Izenak –aurrekaria– eta bera ordezkatuko
duen izenordainak hurbil egon behar dute testuan, beren arteko distantziak
erraztu edo zaildu egingo baitu ulermena. Izenordainaren aurretik testuan
izen bat baino gehiago dagoenean, genero eta numeroan bat datorren eta
hurbilen dagoen izena ordezkatuko du (71,72.or.).
Kategoria honetan aurkituko ditugu pertsona izenordaina (3. perts.),
erlatibozkoak, posesiboak, erakusleak eta elkarkariak.
Riegel-ek eta kolaboratzaileek (1994, 613.or.) bi errepresentazio
mota bereizten dituzte:
-Errepresentazio osoa: izenordainak osorik ordezkatzen du aurreko
talde nominala. Erreferentziakidetasuna dago. Honelakoak ditugu: 3. perts.
pertsona izenordainak, erakusle batzuk eta erlatibozkoak.
-Errepresentazio partziala: izenordainak talde nominalaren zati bat
ordezkatzen du. Posesiboak eta erakusle batzuk ditugu multzo honetan.
Adibidean ikusten denez (7), pommes hitza da anaforizatuta dagoen
bakarra; gainerako determinazioa aldakorra da. Gauza bera esan daiteke
zehaztugabe eta numeralei dagokienez.
(7) Elle a acheté des pommes. Elle en a mangé plusiers/trois/beaucoup. (Riegel
eta kol, 1994)
Izenordainek bete dezaketen funtzioei dagokienez, Kleiber-en (1994)
ustetan, egoera aldaketa ezberdinak dituen gai baten jarraipen
erreferentziala ere eman dezake izenordainak (8. adibidea). Adibide
honetako izenordainak, kasuan kasu, egoera materialaren eraldaketa
guztien berreskurapenaren berri ematen du 82 :
(8) Tuez un poulet bien vif et bien gras. Préparez-le pour le four, coupez-le en
quatre et rôtissez-le pendant une heure” (Kleiber, 1994a, 30.or)
5.2.1.2.Anafora pronominalak euskaraz
82 Erreferente ebolutiboen kasua dugu hori. Kasu horiek gehiago sakonduko dira kapitulu honetan,
“Erreferente ebolutiboak dituzten anaforak” atalean.
174