26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

natur zientzi<strong>eta</strong>ko <strong>testu</strong>liburu<strong>eta</strong>ko <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n: anafora nominalak % 81,83<br />

<strong>eta</strong> pronominalak % 12,02.<br />

Bukatzeko, ikasleen ekoizpen<strong>eta</strong>n aurkitu ditugun emaitzekin alderatuz<br />

gero, <strong>eta</strong> 11-12 urteko ikasleek garapen maila bukatu gabe dutela kontuan<br />

izanik, antzeko emaitzak ikusi ditugu hori<strong>eta</strong>n ere, hona hemen: anafora<br />

nominalak % 71,94 <strong>eta</strong> pronominalak % 19,80.<br />

Gure ikerk<strong>eta</strong>ren lehendabiziko helburu honekin erlazionaturik dugu<br />

bosgarren hipotesia ere, horren arabera, kate anaforikoak aldiberean<br />

emango dira <strong>testu</strong> fase berean <strong>eta</strong> kate bakarra izango da <strong>testu</strong> fase batetik<br />

bestera doana. Beraz, kate anaforikoen txandak<strong>eta</strong>k <strong>testu</strong> fase berean<br />

emango dira. Alderdi hau bere sakontasun osoan aztertu ez bada ere,<br />

baiezta daiteke kate anaforikoak maiz gurutzatzen direla <strong>testu</strong> mota<br />

hon<strong>eta</strong>n. Gurutzamendu horiek <strong>testu</strong> fase berean ematen dira. Kate<br />

luzeenak gai nagusiari dagozkio gehien<strong>eta</strong>n, <strong>eta</strong> maiz <strong>testu</strong> fase osoa<br />

zeharkatzen dute.<br />

Laburbilduz, lan hon<strong>eta</strong>n zehar esandako baieztapen garrantzizkoa<br />

frogatzera datoz aipatu datuok, hizkuntza bakoitzak bere funtzionamendu<br />

partikularrak dituela <strong>eta</strong> horiek ezagutzea ezinbestekoa dela didaktikarako.<br />

Hemen, ikusi dugunez, euskarazko azalpenezko <strong>testu</strong>ak badu bere<br />

funtzionamendu partikularra –inguruko erdarek ez bezalakoa– <strong>eta</strong>, hein<br />

handi batean behintzat, ezaugarri morfologiko batean oinarritua dagoena,<br />

alegia, generoa ez markatzean.<br />

Zehaztasun gehiagotara etorrita, hona hemen <strong>testu</strong> mota hon<strong>eta</strong>n ikusi<br />

diren anafora mota nagusienak.<br />

Errepikapena <strong>eta</strong> determinazioa dira anafora erabilienak. Ondoren dugu<br />

anafora kontzeptuala. Aurrekari ebolutiboa duten anaforak dira ikusi den<br />

beste ezaugarri bat. Hona hemen hori<strong>eta</strong>ko bakoitzaren zehaztasunak:<br />

Errepikapena: Analizatutako <strong>testu</strong>ak gai iraunkorra duela kontuan<br />

izanik, gehien errepikatzen den terminoa gai nagusiari dagokiona da<br />

(kautxoa, papiroa, <strong>eta</strong>b.); gai nagusiarekin batera beste gai batzuk ere<br />

errepikatzen dira maiz, horiek kate anaforiko nagusiarekin gurutzatzen<br />

diren beste kateen elementuak ditugu. Bigarren mailako kate anaforiko<br />

hori<strong>eta</strong>n errepikatzen diren terminoak honakoak ditugu: "orea" Papera <strong>testu</strong>an;<br />

"enboloa" "zilindroa" <strong>eta</strong> "m<strong>eta</strong>la" Extrusioa <strong>testu</strong>a; <strong>eta</strong>b. Errepikapenean ikusi diren<br />

funtzioak honakoak ditugu: a) gaia <strong>testu</strong>an sartzeko (<strong>testu</strong>aren sarreran edo<br />

hasierako atalean). Ezaugarri hau aztertutako <strong>testu</strong> gehien<strong>eta</strong>n ikusi da.<br />

Gainera, tituluan aurkeztutako gaia <strong>testu</strong> hasieran berreskuratzea<br />

gomendatzen da euskaraz. Adibidez: "Portzelana. Portzelana txinatarrek asmatu<br />

376

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!