Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
26.08.2013 • Views
Share Embed Flag

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskara.euskadi.net

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

Werlich-ek, prozedura kognitiboak kontuan izanik, bost <strong>testu</strong> mota<br />

bereizten ditu bere sailkapenean: 1) deskriptiboa, espazio pertzepzioari<br />

lotuta; 2) narratiboa, denbora pertzepzioari lotuta; 3) azalpenezkoa,<br />

adierazpen kontzeptualen analisi <strong>eta</strong> sintesiari lotuta; 4) argudiozkoa,<br />

iritziari <strong>eta</strong> posizio hartzeari lotuta; 5) instruktiboa, etorriko den portaerari<br />

lotuta. Testu azaleko aztarn<strong>eta</strong>n antzematen zaio bakoitzari zein kontzeptu<br />

motari dagokion: (1) inperfektoen nagusitasuna; (2) passe-simple-aren<br />

presentzia; (3) <strong>eta</strong> (4) konektakari logikoen ugaritasuna; (5) dentsitatea<br />

nabari da aginduzko aditz<strong>eta</strong>n <strong>eta</strong> infinitiboan dauden ekintzazko aditz<strong>eta</strong>n.<br />

Tipo bakarreko <strong>testu</strong>rik ez dagoenez, tipo ezberdinez jositako sekuentzia<br />

modura ikusten ditu <strong>testu</strong>ak Werlich-ek. Horrela, erreportajean, esaterako,<br />

honako hurrenkera aurkituko du: deskriptiboa+ narrazioa + argumentazioa<br />

+ narrazioa.<br />

Adam (1985, 1987b, 1990) autoreak “sekuentzia” izenarekin<br />

ezagutuko ditu Bathktine-k (1929) forma elementalak deitzen dituenak<br />

(“lehen” generoak). Sekuentzia da autonomia duen unitate egituratua.<br />

Sekuentziak, beraz, bere barnean elkarlotzen ditu makro-proposizio<br />

izeneko unitateak. Modu horr<strong>eta</strong>ra ulertuta, honela ikus daiteke <strong>testu</strong> baten<br />

antolak<strong>eta</strong> lineala: sekuentzia ezberdinen artikulazioa <strong>eta</strong> konbinak<strong>eta</strong>.<br />

Adam-ek <strong>testu</strong> antolak<strong>eta</strong>ren plano desberdinez hitz egiten du, <strong>eta</strong> bestalde,<br />

<strong>testu</strong>a egitura heterogeneo bezala ulertzen du.<br />

Ildo hon<strong>eta</strong>tik, <strong>eta</strong> Charolles (1988) autoreak erdizka eginiko<br />

sailkapenari jarraituz, Adam-ek deskribapen orokorra eskaintzen du:<br />

<strong>testu</strong>aren antolak<strong>eta</strong> orokorraren barnean sekuentzien tipologia proposatzen<br />

du. Proposamen hori oinarritzeko beste tipo batzuen atalez baliatzen da;<br />

horrela, narrazioa, deskribapena, argudioa, azalpena <strong>eta</strong> elkarrizk<strong>eta</strong><br />

hartzen ditu. Horiek izango dira, hain zuzen, oinarrizko egitura<br />

sekuentzialak (Adam, 1992). Testu berean konbinaturik azal daitezke<br />

sekuentzia horiek <strong>eta</strong> konbinak<strong>eta</strong>-mota ezberdinak bereizten ditu.<br />

Tipologia hau errentagarri ikusten da didaktikarako.<br />

3.2.3.2.Tarteko sailkapenak<br />

Sailkapen hau<strong>eta</strong>n irizpide heterogeneoak erabiltzen dira <strong>testu</strong>ak<br />

multzokatzeko. Gehienak honako irizpide hau<strong>eta</strong>ra lerratzen dira: mundu<br />

enuntziatibora, komunikazioaren interakziora <strong>eta</strong> ekoizpen baldintz<strong>eta</strong>ra.<br />

Hiru tipologia mota ikusten dira tarteko eremu hon<strong>eta</strong>n: tipologia<br />

enuntziatiboak, tipologia komunikazionalak <strong>eta</strong> tipologia situazionalak.<br />

108

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!