26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Enuntziazioaren aintzindari garbiena Humbolt da (1836) Bronckarten<br />

(1985) esan<strong>eta</strong>n; Jakobson-ek (1957) <strong>eta</strong> Benvenistek (1959) askoz<br />

beranduago egin baitzuten ikuspegi honen sistematizazio lana. Baina<br />

Bronckart-entzat (1985) Culioli (1976) 47 autorea da enuntziazio ekintzaren<br />

inguruan proposamen interesgarrienak eskaini dituena. Hona hemen<br />

laburtuta Culioli autoreak eskaintzen dituen aukera epistemologiko <strong>eta</strong><br />

metodologikoak. Lau puntutara ekartzen ditu Bronckart-ek (1985): 1)<br />

hizkuntzalariak enuntziatu anitz<strong>eta</strong>n oinarritu behar du analisia: ohiko<br />

hizkuntzatik ateratakoak zein hizkuntza normalizatutik ateratakoak; 2)<br />

enuntziatu horiek baldintza hirukoitza daukate: unitateek kanpoko<br />

gertakariei egiten diete erreferentzia (erreferentea), bestalde, enuntziazio<br />

egoerari, <strong>eta</strong>, gainera, erreferentziazko prozesu hori gramatika batean<br />

biltzen da, arau<strong>eta</strong>n antolatuta dagoena; 3) esanahiaren analisi<br />

saussurearrak esaten duen bezala, enuntziatuak ez zaizkio hizkuntzaz<br />

kanpokoari zuzenean lotzen, eraikuntza mentalek egiten dituzte<br />

bitartekaritza lanak (Culioliren hitz<strong>eta</strong>n, soziokogniszitiboak): zentzua<br />

gertakariari dagokionez, <strong>eta</strong> erreferentziazko baloreak enuntziazio egoerari<br />

dagokionez; 4) hizkuntzaren teoria bat egiteko gramatika bat egin behar da:<br />

eragik<strong>eta</strong> multzo bat bezala ulertuta, enuntziatuak zentzuarekin <strong>eta</strong> balore<br />

erreferentzialekin duen harremana ikustaraziko duena. Culiolik hiru<br />

parametro proposatzen ditu [Sit (ST)] formulan giltzatuak: S<br />

enuntziazioaren subjektua da (bat baino gehiago izan daitezke), T<br />

enuntziazio ekintzaren denbora edo unea adierazteko erabiltzen du <strong>eta</strong> Sit<br />

enuntziazioaren tokia edo enuntziazio egoeraren beste zenbait parametro<br />

izendatzeko erabiltzen du.<br />

Bronckart (1985) autorearentzat oso baliotsua da Culioliren<br />

ekarpena, baina bere proposamena gainditu beharra ikusten du, Culioli-k<br />

<strong>testu</strong>inguruaren alderdi bakarra izan baitu kontuan (enuntziazioan zehazten<br />

dena), alderdi sozioinstituzionalak alde batera utzita. Eta Bronckart-ek<br />

(1985, 1996) lideratzen duen teoriak, dakigunez, interakzionismo sozialean<br />

oinarrituta dagoenez, oso kontuan ditu eremu sozialei dagozkien<br />

parametroak.<br />

1.4.2. Ekintza komunikatibotik pragmatikara<br />

Pentsamendu gramatikalaren hastapenak eman zirenetik, zenbait<br />

teorilarik bereiztu egin nahi izan du “ hizk<strong>eta</strong>gaia” <strong>eta</strong> “gaiari buruz esaten<br />

dena”. Port-Royal-eko gramatikak oposak<strong>eta</strong> hori erabili du bai subjektuari<br />

<strong>eta</strong> bai prediku taldeari izaera unibertsalagoa emateko.<br />

47 Autore honek oso gauza gutxi argitaratu du <strong>eta</strong> bere ikasleen bitartez ezagutzen ditugu batez ere bere<br />

lanak (Fuchs <strong>eta</strong> Le Goffic, 1975; Fuchs <strong>eta</strong> Léonard, 1979).<br />

90

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!