Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
modura. Ondorioz, aurre<strong>testu</strong>an ikusitako aniztasuna oso handia da.<br />
Ikasle gehienek, kontrol taldeko % 90ek <strong>eta</strong> talde esperimentaleko<br />
%75ek dakite <strong>testu</strong> honek hiru fase dituela (sarrera, fabrikazio prozesua<br />
<strong>eta</strong> kontsumitzaileentzako aholkuak). Eta, gainera, ezagutu egiten<br />
dituzte <strong>testu</strong>a zatitzeko mekanismoak (parrafotan banatu, tituluak <strong>eta</strong><br />
azpitituluak, <strong>testu</strong> antolatzaileak −lehendabizi, gero,…−). Baina, kasu<br />
gehien<strong>eta</strong>n, <strong>testu</strong> fase bakoitzaren barnean gaia da antolatzen dena, ez<br />
diskurtsoa, urratsez urratseko antolak<strong>eta</strong> dagoela esango dugu.<br />
(b) Hobetu beharreko alderdiak honela definitu ditugu: ikasleek gaiaren<br />
aldak<strong>eta</strong>rako erabilitako mekanismoak garatu gabeak direla ikusi da<br />
(<strong>testu</strong>aren aldak<strong>eta</strong> soila, esaterako). Ez dago antolatzailerik, are<br />
gutxiago <strong>testu</strong>aren fase luze<strong>eta</strong>n aritzen diren antolatzaileak (<strong>testu</strong>aren<br />
norabidea anuntziatzen duten perpausa m<strong>eta</strong>diskurtsiboak , antolatzaile<br />
kontzeptualak, fabrikazio prozesuaren barnean urrats ezberdinen<br />
antolatzaileak, <strong>eta</strong>b.).<br />
(c) Hobetu diren alderdiak: <strong>testu</strong>aren atal luzeagoak antolatzeko<br />
markatzaileak ugaritu dira talde esperimentaleko ondo<strong>testu</strong><strong>eta</strong>n. Horrez<br />
gain, antolatzaile gehiago, zehatzagoak <strong>eta</strong> anitzagoak erabiltzen<br />
dituzte. Kontrol taldeko ikasleek, ordea, ondo<strong>testu</strong><strong>eta</strong>n ere ikusi denez,<br />
ez dakite non hasi <strong>eta</strong> bukatzen den <strong>testu</strong> fase bakoitza. Zailtasun hori<br />
dela <strong>eta</strong>, oso gaitza zaie ezagutzen dituzten mekanismoak ongi<br />
erabiltzea.<br />
Izen-kohesioaren mekanismoa<br />
(a) Egiten dakitena: Ikasleek ekoiztutako <strong>testu</strong>ak gai iraunkorra duenez,<br />
gaiaren jarraipena elipsi bidez egiten dutela ikusi da. Mekanismo hori<br />
oso ongi erabili dutela esango dugu, modu horr<strong>eta</strong>ra gaiaren<br />
errepikapena beharrezkoa denean soilik ikusi da. Praktika hau hain da<br />
nabaria, zenbait<strong>eta</strong>n gaia isiltzeagatik, seguruenik, proposizioen arteko<br />
aditz<strong>eta</strong>n komunztadura arazoak ikusi baitira.<br />
(b) Hobetu beharreko alderdiak: gaiaren konplexutasuna dela <strong>eta</strong>, hona<br />
hemen labur-labur <strong>testu</strong>aren atal nagusien ulermena oztopatzen duten<br />
hutsegiteak. Gure ust<strong>eta</strong>n larriena, <strong>eta</strong> guk SDan behar besteko arr<strong>eta</strong>z<br />
landu ez duguna, gaiaren aurkezpena dugu. Bada <strong>testu</strong> osoan gaia<br />
aurkezten ez duen <strong>testu</strong>rik. Hauxe da, gure ust<strong>eta</strong>n, hobetu beharreko<br />
alderdirik larriena: gaiaren aurkezpena <strong>eta</strong> gai nagusia atxikitzea <strong>eta</strong><br />
berreskuratzea. Hobetu beharreko beste alderdi bat, isiltzen den<br />
gaiarekin doazen aditzen arteko komunztadura dugu. Hirugarren<br />
alderdi bat arazo lexikalei dagokie (ordezkapen lexikalen bidezko edo<br />
anafora kontzeptualen bidezko berreskurapenak). Zailtasuna lexema<br />
egokia aukeratzerakoan ikusi da. Gauza bera gertatzen da esanahiez ez<br />
beteak diren lexemekin (prozesua edo kalitatea lexemekin edo<br />
antzekoekin). Beste zenbait<strong>eta</strong>n erabilitako lexema egokia izan bada<br />
382
Change language