26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

101<br />

–komuneko ezaugarri horiei esker hitz egin daiteke <strong>testu</strong>-generoaz–.<br />

Testu-genero horiek dira, hain zuzen, <strong>testu</strong>a ekoizteko egileak kontuan<br />

dituenak, komunikazio egoeraren parametroekin batera.<br />

2.2.2. Testuen ekoizpenerako eragik<strong>eta</strong>k<br />

Eragik<strong>eta</strong> hauek psikologian sustraituko ditu Bronckart-ek (1996),<br />

horregatik, lehenengo <strong>eta</strong> behin esango dugu psikologian kokatua egoteak<br />

esan nahi duela, hizkuntz unitateak –diren mailakoak direla ere, (fonematik<br />

<strong>testu</strong>ra)– azken batean, giza portaera bezala hartuko direla –<strong>eta</strong> giza<br />

portaeren adierazle–; beraz, helburua hauxe izango da: giza portaera horiek<br />

nola eskuratzen diren <strong>eta</strong> nola funtzionatzen duten ezagutzea.<br />

Testuen ekoizpenerako eragik<strong>eta</strong>k hobeto ulertzeko, hona hemen<br />

Bronckart-ek (1996, 150.or) ezberdindu dituen hiru nozio mailak:<br />

- Hizkuntz jarduerak, giza komunitateek gauzatzen dituztenak;<br />

formakuntza sozio-linguistikoen markoan garatzen diren<br />

aktibitateak ditugu (Foucoult –en formakuntza diskurtsiboak,<br />

1969), <strong>eta</strong>, beraz, egile bakarrak parte hartzen du, hizkuntz<br />

ekintza konkretu<strong>eta</strong>n oinarritzen baitira.<br />

- Testuak, hizkuntz ekintzen azken emaitzak dira, komunikazio<br />

unitate orokorrak <strong>eta</strong> “bukatuak”; formakuntza soziolinguistikoen<br />

jokamolde<strong>eta</strong>ra egokitutako generotan banatzen<br />

dira <strong>testu</strong>ak; genero horiek oinarrian mugaezinak dira, bai beren<br />

aniztasunean <strong>eta</strong> bai ezaugarri<strong>eta</strong>n. Horregatik, eredu modura<br />

gelditzen dira inter<strong>testu</strong>a deritzan eraikuntza sozio-historikoan.<br />

- Diskurtso-motak, <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n lekuko diren hizkuntz formak bezala<br />

<strong>eta</strong> mundu diskurtsibo espezifikoen eraikuntzaren adierazle;<br />

mota horiek beren artean giltzatuta agertzen dira <strong>testu</strong>alizazio <strong>eta</strong><br />

kontuan hartze enuntziatiborako mekanismoen bitartez, horiek<br />

ematen diote <strong>testu</strong> orori bere koherentzia sekuentziala <strong>eta</strong><br />

konfigurazionala.<br />

Marko hon<strong>eta</strong>n, bada, kokatzen ditu Bronckart-ek (1996, 151.or) ondoren<br />

deskribatzen ditugun hiru eragik<strong>eta</strong>k:<br />

a) Mundu diskurtsiboaren eraikuntza<br />

Diskurtso motari dagokionez, hiztuna ekintzaren xede-helburuei<br />

(eraginkortasuna) <strong>eta</strong> komunikazio egoerari (pertinentzia) egokitu behar

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!