Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

adibidez) eta zailenak (argudioa, adibidez) bukaerarako uztea komeni den
ala ez, edo aitzitik, testu mota beraren barneko progresioa egitea den
egokiena. Progresio linealaren aurrez aurre espiraleko progresioa daukagu.
Pasquier eta Dolz (1996) autoreen esanetan, bigarren aukera da egokiena.
Espiraleko progresioaren adibide bezala, bi sekuentzia didaktiko ekarri
ditugu: J´écris une conte eta J´écris des histoires (Dolz eta Pasquier,1994).
Bietan narrazioa lantzen da, baina horretarako testu-genero bereko bi testu
mota aukeratu dituzte –ipuina eta historia–, eta ikasmaila ezberdinetarako
pentsatuta daudenez, progresioan dauden edukiak aukeratu dituzte (ikus
1.12. eskema).
1.12. eskema:
Comparaison des contenus des cahiers 26 et 33 (Dolz eta Pasquier, 1994) (Eredu
laburtua)
Cahier nº 26: "J´écris un conte" Cahier nº 33: "J´écris des histoires"
(...)
ORGANISATION DU TEXTE
Presenter une vision globale du conte.
Utiliser le schéma narratif pour vérifier la
compréhensiion (atelier 1)
UNITES LINGUISTIQUES
- organisateurs temporels (atelier 3)
- temps du verbe (atelier 4)
- marques du dialogue:verbes déclaratifs
et signes de ponctuation (atelier 5)
(...)
(...)
ORGANISATION DU TEXTE
Travailler plus en détail certaines parties des
textes narratifs qui ne sont pas assez
développées lors de la production:
- situation initiale (ateliers 2,3,4 et 5)
- complication (atelier 6)
- clôture (atelier 7)
UNITES LINGUISTIQUES
- organisateurs origine (atelier 2)
- reprises anaphoriques relatives aux
personnages accord genre/nombre
(ateliers 6 et 7)
(...)
Ikusten denez, bi material horietan genero-mota beraren (narrazioa)
edukiak continium batean kokatzen dira; modu horretara, bigarren
materialetan lantzen diren edukiak lehendabizikoaren jarraipena dira.
Esaterako, testu antolaketa tailerrean, oinarrizko antolaketa ezaugarriak
lantzen dira lehendabizikoan (antolaketaren ikuspegi orokorra, eta
antolaketa ulermenerako erabili), bigarren materialean, ordea, narrazioaren
azpi-faseak lantzen dira.
Idatzizkoa lantzeko ezaugarriekin jarraituz, gogora datorkigun beste
galdera: nondik hasi, zailenetik sinpleenetara ala alderantziz? Argi dago
objektua –kasu honetan testua– ataletan sailkatu behar dela didaktikarako.
Baina sailkatze hori noiz eta nola egin? Batzuek pentsatu izan dute
objektuaren (testua) ataletan (parrafoak, perpausak, hitzak,..) banatu eta
banan-banan irakatsiz gero, osotasuna irakastera heltzen dela. Geroztik
jakin dugu ez dela horrela gertatzen; osotasuna –kasu honetan testua–, ez
baita atalen baturari esker ekoizten, atalen artean dauden erlazioak zainduz
63