Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

323
(2) “...gainditu dutenak behera begira jartzen dira hezurraren arabera azala kentzeko.
Azala kendu eta gero prest dago kontserbatzeko...” (16-A1) (Komunztadura
arazoa:mertxika aktualdu gabe pluraletik singularrera pasatzen da)
(3) “ Mertxikaren fabrikazio prozesua/ Barazki batzuk ezin dira....”(4-A1) (Lexiko
arazoak: Barazki lexemarekin mertxika berreskuratu nahi da)
(4) “" Muxika lehendabizi garbitu egiten da, gero kalitatea ez dituzten frutak kendu
egiten dira. Tamainaren arabera sailkatu eta zatiak aztertu egiten dira." (13-A1) (
Erreferentziazko anbiguitateak: Ez dago garbi zein mertxikekin jarraitzen den
prozesua)
Desberdintasun aipagarriena arau-hausteen bilakaeran ikusi da.
Kontrol taldean gora behera gutxi egon dira aurretestutik ondotestura.
Talde esperimentalean, ostera, dentsitatea jaitsi egin da arau-hauste mota
guztietan. Nabarmenena "aurrekaria inplizitua" arau-haustearena izan da.
Hona hemen mota bakoitzaren batez bestekoa:
Aurrekari
inplizitua
% 60,88
7.17. taula.
Arau-hauste mota bakoitzaren batez bestekoa lau ekoizpenetan.
Lexiko arazoak Komunztadura Erreferentziazko Guztira
arazoak anbiguitateak
% 6,73 % 24,35 %8,03 %100=386
Hona hemen arau-hauste motak banan-banan:
7.18. taula:
Arau-hausteen balore absolutuak eta %tan (100 hitzeko zenbat arau-hauste)
Arau-hauste motak A1 A2 B1 B2
N % N % N % N %
Aurrekaria inplizitua 73 3,10 36 1,25 61 2,68 65 2,36
Lexiko arazoak 13 0,55 5 0,17 1 0,04 7 0,25
Komunztadura arazoak 32 1,36 22 0,76 20 0,87 20 0,72
Erreferentziazko anbiguitateak 12 0,51 14 0,48 2 0.08 3 0,10
Guztira 130 5,53 77 2,68 84 3,69 95 3,45
a) 7.18. taulan ikusten den bezala, lau ekoizpen multzoetan (aurretestu eta
ondotestu) aurrekari inplizitua da maiztasun handienaz ikusi den arauhaustea.
Batzuetan gai bati buruz hitz egiten da testuan gai hori aurkeztu
gabe dagoela, eta, beraz, irakurlearentzat ezezaguna dela. Edo beste era
batera esanda, aurkeztu ez den gai bat berreskuratzen da testuan,
determinatzaileen bidez edo beste mekanismo baten bidez. Gure testuetan
mertxika da aurkeztu gabe askotan berreskuratzen den gaia.