Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Beraz, aipatu autoreak, nominalizaziotzat hartzen ditu bai testu atal bat
berreskuratzeko erabilitako lexema nominala, bai testu osoa
berreskuratzekoa, eta bai enuntziazioa berreskuratzekoa.
Nominalizazioa determinatzeko formari buruz, Apothéloz eta Chanet
(1997) autoreen ustetan, erakusle batez ordezka daitezke nominalizazio
determinatu gehienak, baina ez alderantziz.
Morfema beraren errepikapena ekiditeko ere erabili ohi da nominalizazioa.
Anafora nominal hertsia, esaterako (hil...hilketa; lapurtu....lapurketa; etab),
errepikapena dela esan daiteke.
5.2.2.4.2.Nominalizazioa euskarazko testuetan
Hona hemen euskarari buruzko zenbait ohar. Nominalizazioa
determinatzeko moduari dagokionez, hauxe da Petrirenak (1999)
gomendatzen duena:
-Testuaren zati oso bat, edo testu osoa (lan honek, ...) nominalizazio
bidez berreskuratzen denean edo enuntziazio modua berreskuratzen denean
(galdera honek,...) “hau” edo “honek” beharko luke, eta ez “hori” “horiek” .
Azken biak testuko elementu bakarra berreskuratzeko gomendatzen dira.
Hona hemen adibide bat:
(42) Euskaltzaindiak CD-ROMean argitaratu du Euskara aldizkaria titulu berri
batean, normala da “lan honek abantaila handiak ditu erabiltzailearentzat”
esatea. (84. or)
Horrez gain, azken urteotan toki ezberdinetatik euskararako
aldarrikatzen ari den printzipio komunikatibo batean oinarrituko gara
nominalizazioaren alderdi bat euskaraz nola egiten den ikusteko. Esango
dugu, gai honek joskerarekin baduela zerikusia, hau da, anaforak
perpausean hartzen duen tokiarekin. Alderdi hau izan da, seguruenik,
euskaraz gehien aztertu dena eta berari helduko diogu gure gogoeta
honetarako. Ildo honetan, Agirrek (1994) dioenez, euskarak ordena
“antiinformatiboa” du, –osagarriak, informatiboki elementu sekundarioak
liratekeenak, aditzaren eta izenaren ezkerrean emateko joera duelako–.
Hori dela eta, aditzak aurreratzea komeni dela dio. Ildo beretik abiatzen
dira euskararen joskera eta komunikatibotasunarekin kezkatuta dagoen
zenbait autore, besteak beste, Zubimendi eta Esnal, 1993, Kaltzakorta,
1997, Garzia, 1997; Eizagirre, 1997; Petrirena, 1999; Hidalgo, 1996.
Aditzaren lekutzeari buruz esaten dena, edozer motatako
anaforarentzat eta kontzeptualarentzat ere esan daitekeela uste da. Anafora
184