3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Öğrencilere Yönelik Öğretmen Yeterlilikleri
Ölçeğinin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
İsmail Keskin 1 , Ali Korkut 2 , Semi Can 3
1 Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi
2 İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Eğitim Yönetimi ve Denetimi ABD
3 Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Programları ve Öğretim ABD
Öğrenme güçlüğü olan çocuklar, gerek zekâ düzeyi yönünden ayrıcalığı olmamakla beraber yetiştiği çevrenin
maddi ve kültürel yetersizliği yüzünden eğitim ve öğretim için ilgileri, tecrübeleri bulunmayan veya organik ve
fonksiyonel sebeplere bağlı özel nitelikte anlama, anlatma, okuma, yazma, çizme, tanıma ve kavramlaştırmada
güçlükleri olan çocuklar olarak tanımlanmaktadır. Öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin problemleri sadece
belli bir okul dersi ile sınırlı olabileceği gibi akademik program içerisindeki birkaç ders ve ya tüm derslerle de
ilişkili olabilir. Çeşitli nedenlerden dolayı bu öğrenciler okullarda kolay öğrenememektedirler. Bu tür öğrenme
güçlüğü gösteren öğrencilerin sayısı okullara illere ve ülkelere göre farklılık göstermektedir. Ancak yayılma
oranı çeşitli yerlere göre değişmekle beraber okul nüfusunun % 12’si ile % 30’u arasındadır. Böyle problemleri
olan öğrenciler okullarda yaygındır ve her yerde bulunduklarından dolayı sıradan “öğrenme güçlüğü” terimi
onlar için icat edilmiştir. Bu öğrenciler genellikle entelektüel olmayan ve çoğu sosyo-ekonomik düzeyi düşük ve
dezavantajlı altyapıları olan kesimlerden gelmektedir. Bu bağlamda öğretmenlerimizin bulundukları bölgenin
sosyo-ekonomik düzeyine bağlı olarak bu tip öğrencilerle karşılaşmaları kuvvetle muhtemeldir. Bu yüzden
öğretmenlerimizin bu tip öğrencilerin öğrenmelerine yardımcı olabilecek ve onların arkadaşlarının seviyesinde
öğrenmelerini sağlayacak yeterliliklere sahip olmaları beklenmektedir. Bu çalışmamızda öğretmenlerin sahip
olması gereken yeterlilikleri ölçmeye yönelik bir ölçek geliştirilmesini amaçlanmıştır.
Bu araştırmada, iki farklı çalışma grubu yer almaktadır. İlk çalışma grubu Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi
sınırları içerisindeki okullarda (ilkokullar, ortaokullar ve liseler) görevli 228 öğretmen oluşturmaktadır. İkinci
çalışma grubunda Gaziantep Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisindeki okullarda görev yapmakta olan 261
öğretmen yer almaktadır. Araştırmada açımlayıcı faktör analizi SPSS 22 istatistik programıyla, doğrulayıcı
faktör analizi ise LISREL 8.8 ile yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi (AFA) ilk çalışma grubu verileri üzerinden,
Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ise ikinci çalışma grubundan elde edilen veriler üzerinden yapılmıştır.
Ölçek 489 kişilik bir örnekleme uygulanarak açımlayıcı faktör analizi yapılmış, birden farlı faktörde
birbirine yakın yük taşıyan maddeler çıkarılarak analiz tekrarlanmış ve 5 faktörlü bir ölçek elde edilmiştir. Ölçek
maddelerinin toplam varyansın % 59,25’ini açıkladığı görülmüştür. Henson ve Roberts‘a (2006) göre açıklanan
varyans oranı %52’nin üzerinde olması yeterlidir. Ayrıca oluşturulan her bir faktörün % 5 in üzerinde varyans
değerinin olmasına dikkat edilmiştir. Bu uygulamada ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı faktör analizi
öncesinde.931, faktör analizi sonrasında ise.901 olarak hesaplanmıştır.
Bu uygulama için yapılan Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) sonucunda uyum iyiliği değerleri; χ2/sd= 2,6;
GFI=0,89; AGFI= 0,88; NNFI= 0,91; CFI= 0,95; RMSEA= 0,077; RMR= 0,04; SRMR= 0,058 olarak hesaplanmıştır.
Bununla birlikte, AGFI ve GFI değerleri kabul edilebilir sınır olan 0.85 değerinin hemen üzerinde bulunmuş;
NNFI değeri.90’ın hemen üzerinde hesaplanmıştır. Bu değerler ölçeğin beş faktörlü yapısının kabul edilebilir
olduğunu göstermektedir.
Yapılan doğrulayıcı faktör analizi (DFA), açıklayıcı faktör analizi ile elde edilen beş faktörlü yapıyı doğrulamıştır.
Araştırma sonucunda elde edilen ve doğrulanan Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Öğrencilere Yönelik Öğretmen
Yeterlilikleri Ölçeği, eğitim sistemimizde öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilere yönelik öğretmen yeterlilikleri ile
ilgili araştırmalarda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olarak bulunmuştur. Öğrenme güçlüğe yaşayan
öğrencilerin hemen her öğretim kademesinde bulunması ve hemen her öğretmenin bu tür öğrencilerle karşı
karşıya kalacak olması öğrenme güçlüğü yaşayan öğrenciler konusunda öğretmen yeterliklerinin araştırılmasını
ve gerekli tedbirlerin alınmasını zaruri kılmaktadır. Yapılacak çalışmalar öğretmenlerin bu konudaki eksiklikleri
ve yetersizlikleri belirlenerek öğretmenler hizmet içi eğitim vb. programların hazırlanmasına esas teşkil edecektir.
Anahtar Kelimeler: Öğrenme güçlüğü, Öğretmen yeterlilikleri, Ölçek geliştirme
Sunum: Sözlü
76