3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Uygulama Okullarındaki Sınıf İçi
Öğrenme-Öğretme Sürecine İlişkin Görüşleri
Gürbüz Ocak, Eray Eğmir
Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı, Afyonkarahisar
Amaç
Günümüzde hızla gelişen bilgi toplumunun, sürekli artan ve değişen gereksinimlerine uyum sağlamanın
en önemli yollarından biri eğitimin felsefesinde, organizasyonunda, uygulanmasında ve niteliğinde gerekli
düzenlemeleri belirlemek ve gerçekleştirmektir. Bu amaçla eğitim sisteminin en önemli paydaşlarından biri
olan, uygulayıcı konumundaki öğretmenin niteliği de yapılacak reformlarda mercek altına alınan bir unsur
olmuştur. Öğretmenlik, bilişsel, duyuşsal ve devinişsel beceriler içeren, çok boyutlu, zengin bilgi ve deneyimlerin
buluştuğu; sosyal becerilerin ön planda olduğu bir meslektir. Öğretmenlik mesleğine hazırlanan bireylerin
meslek öncesi birçok bilgi ve beceriyi kazanmaları, olumlu tutum ve davranışlar geliştirmeleri gerekir. Etkili
öğretmenlerin bireysel özellikleri ve niteliklerinin yanı sıra, mesleki bilgi ve becerilerine dönük nitelikler de
önem arz etmektedir. Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve davranışlar bir süreç içinde adaylar tarafından
geliştirilir ve bu sürecin temelinde de mesleğe ilişkin eğitim yer almaktadır. Öğretmenlik mesleğine hazırlanan
bireylerin temelde kazanacakları çeşitli becerilerle deneyimleri, alan eğitimiyle birlikte eğitim bilimlerine ait
disiplinlerin yer aldığı teorik ve uygulamalarla biçimlendirilir.
Eğitimin doğasında pozitivist bakıştan yapılandırmacı bakışa doğru gerçekleşen değişiklik ve öğrencileri
gerçek hayat deneyimleri ile karşı karşıya bırakma olgusunun öğrenme sürecinde artan önemi, öğretmen
eğitiminde de yeni arayışlara girilmesini gerektirmiştir. Bu noktada nitelikli öğretmen yetiştirilmesi amacıyla
Milli Eğitimi Geliştirme Projesi çerçevesinde YÖK-Dünya Bankası işbirliğiyle 1994-1998 yılları arasında çeşitli
çalışmalar yapılmış ve YÖK, 1998 yılında eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılması sürecinde Fakülte-Okul
İşbirliği programını gerçekleştirmiştir. Bu bağlamda farklı ülkelerin öğretmen eğitimi sistemleri incelenmiş
ve son olarak İngiliz PGCE (Post Graduate Certificate in Education) sistemine benzer yapı oluşturulmuştur
Yeni öğretmen yetiştirme yaklaşımının en büyük yeniliği, öğretmenlik becerilerinin, uygulama yapılmadan
öğrenilemeyeceği düşüncesine yönelik derslerin programlara alınmasıdır. Daha özelde ise, öğretmen adaylarının
görev yapacakları okulları, hizmet öncesi eğitim sürecinde daha kapsamlı çalışmalarla tanıma ve bu ortamlara
alışmaya yönelik uygulamalardır. Okul deneyimi dersleri, öğretmenlik uygulaması öncesi, öğretmen adaylarının
hazırbulunuşluklarını istenilen düzeye getirmeye yöneliktir. Bu derslerin genel amacı, okulun yapısı ile okullardaki
günlük yaşamı tanıma, eğitim öğretim ortamını inceleme, deneyimli öğretmenleri ders başında gözleme,
fakültedeki derslerde kazandıkları davranışları sergileyebilecek etkinlikler geliştirip uygulama, öğrenciler ile
bireysel ve küçük gruplar halinde çalışma ve kısa süreli öğretmenlik deneyimi kazanmadır.
YÖK ve üniversiteler tarafından Fen Edebiyat Fakültesi mezunlarına yönelik yürütülmekte olan Pedagojik
Formasyon Sertifika Programı’nda da aynı ihtiyaçlardan hareketle öğretmenlik uygulaması dersi bulunmaktadır.
Bu ders ile teori ve uygulama arasında bir denge sağlanmaya çalışılmış ve özellikle de fakülte ve uygulama okulları
arasında güçlü bir işbirliği kurulması amaçlanmıştır. Öğretmenlik mesleği yapısı itibariyle yalnızca teorik bir
eğitim sonucu sahip olunacak ve geliştirilecek bir uzmanlık değildir. İnsanlar arası yoğun ve farklı iletişim ve
etkileşimlerin yaşandığı okul çevrelerinde ve sınıf ortamlarında, elde edilen teorik bilgiyi uygun ve etkili biçimde
kullanmak bu uzmanlığın odak noktasıdır. Bu nedenle öğretmen adaylarının eğitimleri sırasında kazanmış olduğu
bilgileri meslekte daha etkili kullanabilmelerinin yolu uygulama dersleri ile onları sınıf deneyimlerinin ve bu ilişki
ağının içerisine aktif biçimde sokmaktır. Bu uygulamanın sonunda öğretmen adayının öğretmenlik mesleğinin
gerektirdiği yeterlikleri geliştirmesi, kendi alanındaki okul eğitim programını tam anlamıyla öğrenebilmesi,
kullanılan ders kitapları ve öğrenci değerlendirme teknikleri hakkında yorum yapabilmesi, uygulama sırasında
edindiği deneyimleri arkadaşları ve uygulama öğretim elemanı ile paylaşmayı geliştirebilmesi beklenmektedir.
Öğretmen adayları, öğretmenlik uygulamaları deneyimini ne kadar etkili kazanmışsa, öğretmenlik bilgi ve
becerisi de o kadar etkili olacaktır. Böylece öğretmenler teorik alanda öğrendiklerini uygulamada deneme fırsatı
bulacaklar ve teori-uygulama arasındaki mesafe kapanmış olacaktır. Bu çalışmada ise Afyon Kocatepe Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Pedagojik Formasyon öğrencilerinin uygulama okullarında sınıf içi öğrenme-öğretme sürecine
ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
68