3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Algılanan Farklılık İkliminin Öğrencilerin Üniversiteden Ayrılma Niyetlerine Etkisi
Mehmet Kurtulmuş 1 , Hüseyin Karabıyık 1 , İsmet Kaya 2
1 Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Diyarbakır
2 Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Diyarbakır
Farklılık; eğitim düzeyini, yaşantıyı, iş deneyimini, sosyo-ekonomik geçmişi- durumu, geliri, dini,
inanışları, engelli olmayı, örgütlerde çalışma sürelerini, kişiliği ve medeni durumu içeren bir kavramdır. Farklılık
iklimi ise farklılığın desteklendiği, beklendiği ve ödüllendirildiği bir üniversitede farklılığın hoş karşılanması
ve kucaklanmasının teşvik edilmesi için gösterilen çabaya ilişkin algıları içerir. Farklılıklar günümüzde gerek
işletmeler gibi kar amaçlı örgütlerinde gerekse de üniversiteler gibi kar amacı gütmeyen örgütlerinde önemli
ölçüde kendini hissettiren bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Farklılıkların örgütler için çatışma, dışlanma,
ötekileştirme, örgütten ayrılma gibi birçok soruna kaynaklık etme potansiyeli olduğu için örgütlerin farklılıklardan
kaynaklanacak problemleri minimize etmenin yollarını aramaları önemli bir husustur. Bu doğrultuda,
üniversitelerin farklılıkların olumsuz etkisini azaltabilmek için geliştirecekleri önemli unsurlardan birinin
kampüs içerisinde güçlü farklılık iklimi olduğu söylenebilir. Güçlü bir farklılık iklimiyle farklılıkların olumsuz
etkisi minimize edilebilir. Güçlü farklılık iklimine sahip üniversitelerde bireylerin birbirlerini kabullenmeleri,
demokratik zeminin tesis edilmesi, kültürler arası etkileşimin üst düzeyde olması, ön yargıdan uzak bir iletişim
ortamı ve genel bir saygı atmosferinin oluşması kuvvetle muhtemeldir. Güçlü farklılık ikliminin farklı değişkenler
üzerinde etkili olabileceği gibi öğrencilerin üniversiteden ayrılma niyetleri üzerinde de anlamlı etkisinin olduğu
düşünülmektedir. Öğrencilerin farklılıkları nedeniyle dışlanmadığı, ötekileştirilmediği ortamlarda öğrencilerin
üniversitelerine yönelik memnuniyetlerinin yüksek ve üniversiteden ayrılma niyetlerinin düşük olması
beklenebilecek bir durumdur. Bu çerçevede, araştırmada algılanan farklılık ikliminin öğrencilerin üniversiteden
ayrılma niyetleri üzerindeki etkisi incelenmiştir.
Araştırma ilişkisel tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Dicle üniversitesinde
2014-2015 eğitim öğretim yılında öğrenim görmekte olan 406 öğrenci oluşturmaktadır. Örneklem sayısı
basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmanın verileri “farklılık iklimi” ile “ayrılma niyeti”
ölçekleriyle toplanmıştır. Araştırmada kullanılan her iki ölçek de tek faktörlü bir yapıyı ölçmektedir. Ölçeklerin
Cronbach Alpha iç tutarlılık değeri farklılık iklimi ölçeğinde.93; ayrılma niyeti ölçeğinde.91’dir.
Araştırma verilerinin normallik dağılımını belirlemede, çarpıklık ve basıklık katsayısının ±2 aralığında
kalması ile aritmetik ortalama ( F.İ.= 2,81; A.N.=2,42) ile medyan değerlerinin (MF.İ.= 2,73; MA.N.= 2,00)
birbirine yakın olması kriter olarak belirlenmiştir. Bu çerçevede, araştırma verilerinin normal dağılım gösterdiği
söylenebilir.
Verilerin analizinde yapısal eşitlik modellemesi oluşturulmuştur. Oluşturulan modelin uyum indekslerinin
kabul edilebilir standart değer aralığında (ϰ2/df = 2,93; p=.00; GFI = 91; AGFİ=.88; NFI=.92; RMSEA=.06) olduğu
görülmektedir. Bu modelde, farklılık iklimi gizil değişkeni içerisinde yer alan on üç gözlenen değişken.62 ile.80;
ayrılma niyeti gizil değişkeni içerisinde yer alan 3 gözlenen değişken.72 ile.88 arasında faktör yüküne sahiptir.
Araştırmada algılanan farklılık ikliminin öğrencilerin üniversiteden ayrılma niyetlerini negatif yönde ve anlamlı
bir şekilde etkilediği görülmüştür (ß=-.15 p