3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Matematiksel Muhakeme Becerisinin Değerlendirilmesinde Klasik Test Kuramı İle
Genellenebilirlik Kuramındaki Farklı Desenlerin Karşılaştırılması
Vildan Bağcı
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Anabilimdalı, Ankara
Amaç
Bu çalışmada ilköğretim 5. sınıf öğrencilerine yönelik matematiksel muhakeme performansının
belirlenmesinde kullanılan “Matematiksel Muhakemeyi Değerlendirme Ölçeği” nden elde edilen ölçümlerin
güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla ölçeğin birden fazla puanlayıcı tarafından, çaprazlanmış
ve yuvalanmış desene göre puanlanmasıyla elde edilen ölçümlerin güvenirliği Genellenebilirlik (G) kuramı ve
Klasik Test Kuramına dayalı olarak karşılaştırılacaktır.
Yöntem
Araştırma, Matematiksel Muhakemeyi Değerlendirme Ölçeği’nin Genellenebilirlik Kuramı’na göre iki
farklı deseninden elde edilen sonuçlarının incelenmesi ve her iki desendeki güvenirlik parametrelerinin Klasik
Test Kuramı parametreleri ile karşılaştırılmasına yönelik olması açısından temel bir araştırmadır. Araştırmanın
çalışma gurubunu, Konya ilinde bulunan, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında beşinci sınıfta öğrenim gören 48
kişilik öğrenci grubu oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Pilten (2008), tarafından geliştirilen
“Matematiksel Muhakemeyi Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Matematiksel Muhakemeyi Değerlendirme
Ölçeği, “Üstbiliş Stratejileri Öğretiminin İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Muhakeme
Becerilerine Etkisi” konulu doktora tezinde uygulanmak üzere geliştirilmiştir olup geçerlilik ve güvenirlilik
çalışmaları neticesinde yüksek güvenirlik ve geçerliğe sahip olduğu görülmüştür. Ölçekte yer alan açık uçlu
soruların puanlandırılmasında dereceli puanlama anahtarı kullanılacaktır.
Verilerin analizi üç aşamada gerçekleştirilecektir. Birinci aşamada genellenebilirlik kuramı kapsamında Ö X
S X P deseninde G ve K çalışması yapılarak ana ve ortak etkiler için varyans değerleri analizi yapılacaktır. İkinci
aşamada yine genellenebilirlik kuramı kapsamında (Ö:P) X S deseninde G ve K çalışması yapılarak ana ve ortak
etkiler için varyans değerleri analizi yapılacaktır. İlk iki aşamada yapılan analizlerde EduG 6.0 e programından
yararlanılacaktır. Son aşamada ise performans görevinden elde edilen puanların klasik test kuramında geçerlik
ve güvenirlik analizleri yapılacaktır.
Matematiksel Muhakemeyi Değerlendirme Ölçeği verilerine ilişkin olarak, Genellenebilirlik kuramı için iki
farklı senaryo kullanmak üzere iki desen tasarlanacaktır. Bu desenlerden birincisi, öğrenci (ö), soru (s) ve puanlayıcı
(p) değişkenleri olmak üzere, öğrencilerin aynı sorular üzerinden puanlayıcıların her biri tarafından puanlandığı ö
x s x p çapraz desendir. İkinci desen ise, her bir puanlayıcının öğrencilerden sadece bir kısmını puanlamasıyla oluşan,
puanlayıcı ve öğrenci değişkenlerinin yuvalanmış, soruların ise bu değişkenlerle çaprazlanmış olduğu (ö:p) x s desendir.
Çapraz ve yuvalanmış desenin her biri için 5. Sınıf düzeyindeki öğrencilerin oluşturduğu 48 kişilik örneklemden
alınan veriler kullanılacak ve her bir desen için G ve K çalışmaları yapılacaktır. Karar çalışmalarında, 3 olan
puanlayıcı sayısı artırıp azaltılarak 2-4 puanlayıcıya ilişkin Genellenebilirlik ve Phi katsayılarının değişimine
bakılacaktır.
Soru sayısının etkisini araştırmak için 20 olan soru sayısı her iki desende de 5 er azaltılacaktır ve kabul
edilebilir bir genellenebilirlik katsayısı elde etmek için minimum soru sayısı belirlenecektir.
Bulgular ve Sonuç
Birden fazla puanlayıcının yer aldığı ölçme durumlarında, her ne kadar puanlama anahtarları kullanılsa
da, puanlayıcılar arasındaki görüş ayrılıkları, objektif değerlendirmeme ya da çevresel değişiklikler gibi
hatalar ölçmeyi olumsuz yönde etkilemektedir. Puanlayıcının puanlama deneyiminin eksikliği, yaşı, cinsiyeti,
kişisel özellikleri gibi pek sebep bu duruma örnek gösterilebilir. Bu sebeplerden dolayı öğrenci yanıtlarını
değerlendirmeden önce yapılan ölçmenin güvenirliğinin incelenmesi gerekmektedir.
Analizleri devam eden araştırma ile açık uçlu maddelerin puanlanmasındaki güvenirlik kestirimi, klasik
test kuramına ve genellenebilirlik kuramının iki farklı desenine dayalı olarak ele alınacak olup, kuramların
her iki desende de birbiriyle ve kendi içlerinde tutarlılıkları ele alınacaktır. Böylece aynı ölçme durumu için
oluşturulmuş farklı desenlerden hangisinin, benzer ölçme durumlarında hangi kuramın daha uygun olacağının
227