3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Verilerin Analizi
Bu çalışmada verilerin altında yatan kavramları ve bu kavramlar arasındaki ilişkileri ortaya çıkarmak için
içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bunun için öncelikle görüşme formlarında yer alan ifadeler olduğu gibi
bilgisayar ortamında yazılı hale getirilmiştir. Daha sonra yazılı dokümanlar NVivo programına aktarılmıştır.
Daha sonra araştırmanın güvenirliğini sağlamak için, araştırmada ulaşılan 4 tema altında verilen görüşlerin söz
konusu temaları temsil edip etmediğini teyit etmek amacıyla uzman görüşüne başvurulmuştur. Araştırmacıların
ve uzmanın, temalarda yer alması gereken görüşlere ilişkin değerlendirmeleri karşılaştırılarak “görüş birliği” ve
“görüş ayrılığı” sayıları tespit edilmiştir. Bu araştırmaya özgü olarak gerçekleştirilen güvenirlik çalışmasında %94
oranında bir uzlaşma (güvenirlik) sağlanmıştır.
Bulgular ve Sonuç
Evrensel bir değer olarak barışı sağlamada sosyal bilgiler öğretiminin rolüne yönelik öğretmen görüşlerini
tespit etmek amacıyla yapılan bu araştırmanın bulgularına dayalı olarak elde edilen sonuçlara aşağıda yer
verilmiştir:
Sosyal bilgiler öğretmenleri evrensel değer olarak barışı tanımlamalarında “özgürlük, eşitlik, hoşgörü,
kabullenme, birliktelik ve empati” alt temalarını vurguladıkları görülmüştür. Dolayısıyla, insanlık için geleceğe
dönük refah içinde birlikte yaşama dair gereken koşulları oluşturabilecek değerlere inandıkları söylenebilir.
Evrensel bir değer olarak barışın tüm dünyada oluşabilmesine engel olan unsurlara ilişkin görüşlerinde,
“milliyetçilik, Kapitalizm, inanç, eğitim ve sömürgecilik” gibi alt temaların öne çıktığı görülmüştür. Dolayısıyla,
öğretmenlerde dünya barışının sağlanmasında genel anlamda olumsuz bir düşüncenin var olduğu görülmüştür.
Evrensel barışın sağlanmasında sosyal bilgiler öğretiminin rolü modeline ilişkin olarak, “farklı kültürleri
tanıma, evrensel değerleri öğretme, tarihi dersler çıkarma, beşeri ilişkileri tanıma, empati kurabilme ve düşünce
özgürlüğü” alt temaları ön plana çıkmıştır. Öğrenciye evrensel bir değer olarak barışın kazandırılmasında
öğretmenin rolüne ilişkin modelde ise, öğretmenlerin daha çok “rol model olma, farkındalık yaratma, evrensel
düşünme, yaratıcı düşünme ve hoşgörü” alt temalarını vurguladıkları görülmüştür. Böylece öğretmenler, bireyin
eğitilmesinde evrensel değerlerin içi çe ve birbirlerini desteklediğini ve özellikle barış değerinin edinilmesinde
kolaylaştırıcı olduğunu söyleyerek evrensel değerlerin önemine dikkat çekmişlerdir.
Anahtar Kelimeler: Evrensel değer, barış, sosyal bilgiler öğretimi, öğretmen
Sunum: Sözlü
545