3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
2006; Kula 2009) ve bilimsel süreç becerilerinin başka değişkenlerle ilişkisini inceleme (Aydoğdu, 2006; Böyük ve
ark. 2011; Özdemir 2004) olmak üzere üç başlık altında yürütülmüştür. Ancak problem çözme algıları ile bilimsel
süreç becerileri arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmaya az sayıda rastlanmıştır. Bu noktada gelecek nesillerimizi
yetiştirecek olan öğretmenlerimizin “problem çözme algılarına göre bilimsel süreç becerileri arasında bir fark var
mıdır?” sorusu akla gelmektedir.
Amaç: bu çalışmanın genel amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının (1, 2 ve 3. sınıf) problem çözme algılarına
göre bilimsel süreç beceri testinden aldıkların puanların karşılaştırılmasıdır.
Yöntem: araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, 60 1. sınıf, 59 2.
sınıf ve 42 3. sınıf olmak üzere toplam 161 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama
aracı olarak Problem Çözme Algı Ölçeği (PÇAÖ) ve Bilimsel Süreç Beceri Testi (BSBT) kullanılmıştır. Her
gruptaki öğretmen adayları, Problem Çözme Algı Ölçeğinden aldıkları puanların sonuçlarına göre (X 0,5xSS)
bağıntısından faydalanılarak yüksek, orta ve düşük problem çözme algısına sahip olanlar diye üç kategoriye
ayrılmıştır. Elde edilen veriler varyans analizi (ANOVA) kullanılarak test edilmiştir.
Bulgular: analiz sonuçlarına göre fen bilgisi öğretmen adaylarının problem çözme algılarına göre bilimsel
süreç beceri testinden aldıkları puanların ortalamaları arasında birinci sınıflar için (F(2,57)=1,244, p>0,05),
ikinci sınıflar için (F(2,56)=0,355, p>0,05) ve üçüncü sınıflar için (F(2,39)=0,325, p>0,05) istatistiksel olarak
anlamlı bir fark bulunmamıştır.
Sonuç: bu bulgular, fen bilgisi öğretmen adaylarının algıları ile uygulamaları arasında farklılık olduğu,
adaylarının kendilerini yeteri kadar tanıyamadıkları şeklinde yorumlanmıştır. Saracaloğlu, Serin ve Bozkurt
(2001) lisansüstü öğrencilerinin problem çözme becerileri ve genel başarılarını inceledikleri çalışmalarında,
problem çözme becerisi ile genel başarı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olmadığını saptamıştır.
Bu bulgu çalışmamızda elde edilen bulguyla örtüşmektedir. Ancak Temel ve Morgil (2013) kimya laboratuvarında
yapılan uygulamalar sonucunda problem çözme algısı ve bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkiyi incelemiş ve
aralarında pozitif bir korelasyon bulmuştur. Bu bulgu adaylarının uygulama yaptıktan sonra kendilerini daha
iyi tanıdıklarını ortaya koymaktadır. Bu durumun diğer bir nedeni de, adaylar genel olarak çoktan seçmeli
testlerle değerlendirilmesi ve bunun dışında problem durumlarıyla çok fazla karşılaşmamaları olabilir. Ancak
problem durumlarıyla karşı karşıya bırakılarak uygulama yaptırıldığında ise sonuç beklenenden farklı olarak
ortaya çıkmaktadır. Bir diğer neden ise kağıt kalem testleriyle problem çözme ile gerçek yaşam problemlerini
çözme arasındaki farklılıktan kaynaklanıyor olabilir. Adaylar gerçek yaşam problemlerini çözmede algıları ile
doğru orantılı olarak başarılı iken kağıt kalem testlerinde aynı başarıyı gösteremiyor olabilirler. Bunun için
gerçek yaşam problemleri ile karşı karşıya getirilip yeni araştırmaların yapılması daha faydalı olacaktır. Başka bir
neden ise bireylerin değerlendirildiği ölçme araçları olabilir. Çünkü 5li likert ölçeklerinde iyi problem çözücü bir
birey kendini yeterli görmeyip 4 verirken orta düzeyde problem çözücü olan bir birey de kendine 4 verdiğinde
aynı algıya sahipmiş gibi değerlendirilmektedir. Bu çalışmada sadece nicel veri toplama araçlarının kullanılması
sınırlılıktır. Bu tür çalışmaların nitel verilerle de desteklenmesi faydalı olacaktır.
Anahtar Kelimeler: bilimsel süreç becerileri, fen bilgisi öğretmen adayları, problem çözme algısı
Sunum: Sözlü
266