3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
İlköğretim Öğrencilerinin Okul Başarıları İle Anne Baba Stres Düzeyleri
Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Ahmet Özmen, Elvan Ekinci
Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi,Eğitim Bilimleri Bölümü, Pdr Ana Bilim Dalı,Kars
Çocuk ilk eğitimini ailede alır. Çocuğun kişilik gelişiminde, olumlu davranış kazanımında, ruhsal ve fiziksel
yönden sağlıklı, kendi kendine yetebilen, kendine ve yaşadığı dünyaya faydalı bir birey olarak yetişmesinde ailenin
rolü önemlidir. Hızla gelişen dünyamızda, bilim ve teknolojideki gelişmelerle birlikte toplumların aile ve çocuğa
bakış açısı değişmektedir. Ailelerin, çocuklarına yönelik takındıkları geleneksel tutumlardan uzaklaşması gerektiği
görüşü tartışmasız bir şekilde kabul edilmektedir. Bunun yanı sıra, aileler de çocuklarını tanıma, çocuklarının
gelişimini destekleme ve anne-babalıkla ilgili olumlu duygular geliştirme konusunda daha çok yardıma gereksinim
duymaktadırlar. Son yıllarda, dünyada, aile eğitiminin önemi daha çok anlaşılmış ve bununla ilgili yapılan çalışmalara
ağırlık verilmeye başlanmıştır. Çeşitli kuruluşlar tarafından, çocuk gelişimi, eğitimi, olumsuz davranışların
giderilmesi, ailenin çocuk yetiştirme ile ilgili bilinçlendirilmesi, çocuğa karşı olumlu tutum geliştirmesi gibi
konularda ailelere yönelik planlı ve sistemli bir şekilde programlar düzenlenmektedir. Bu programların içeriklerinin
belirlenmesi aşamasında dikkate alınması gereken önemli bir husus ise anne babanın stres düzeyidir. Bu bağlamda,
çocuğun okuldaki başarısında anne baba çocuk ilişkileri üzerinde durulması gereken bir önemli konudur. Anne
baba çocuk ilişkileri çerçevesinde son yıllarda sıklıkla araştırılan konulardan birisi anne baba olmaya ilişkin stres,
yani ebeveyn stresi kavramıdır. Anne babanın çocuk sahibi olmanın gerektirdiği görevlere uyum sağlamaya karşı
verdikleri fizyolojik ve psikolojik tepkilerden oluşan süreçler bütünü ebeveyn stresi olarak tanımlanabilir. Stres
düzeyi yüksek olan anne babaların, bunu çocuklarına yansıtmaları sonucu çocukların okul başarısının olumsuz
etkilendiği, buna karşın çocukların okul başarısının da anne baba stresi üzerinde rol oynadığı öngörülmektedir. Bu
nedenle Okul başarısı ile Anne Baba Stres Düzeyi arasında bir ilişkinin olduğu düşünülmektedir.
Araştırmanın amacı: Bu araştırmanın amacı ilköğretim öğrencilerinin okul başarısı ile anne baba stresi
düzeyi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.
Araştırmanın yöntemi: Bu araştırmada betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın
örneklemini, Kars ilinde bulunan çeşitli okullarda öğrenim gören 200 ilköğretim öğrencisi ve bu öğrencilerin
anne/babaları oluşturmaktadır. Öğrencilerin okul başarılarının tespit edilmesinde ise okul idaresinden alınacak
karne notları esas alınacaktır.
Araştırma sürecinde elde edilen verilerin analizi için korelasyon analizi tekniği kullanılacaktır. Korelâsyon
iki değişken arasındaki ilişkini çalışılmasında kullanılan istatistiksel bir tekniktir. Değişkenler arasındaki ilişkinin
çalışılması veri gruplarının betimlenmesinde olduğu kadar bilimse çalışmalarda konu edilen yapıların ve bu
yapılar arasındaki ilişkilerin ortaya çıkarılmasında da kullanılır.
Veri toplama aracı: Bu araştırmada, Özmen, K.S. ve Özmen, A. (2012) tarafından geliştirilmiş olan, “Anne
Baba Stres Ölçeği” kullanılacaktır. ABSÖ (Anne Baba Stres Ölçeği), tek faktörden oluşan bir ölçektir. Ölçeğin
geçerlik ve güvenirliğine ilişkin çalışmalar ölçeği geliştiren araştırmacılar tarafından yapılmıştır. Buna göre,
ABSÖ’ nün geçerlik çalışmaları kapsamında yapı geçerliğine bakılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda
varyansın %32.20’sini açıklayan, 16 maddeden oluşan tek boyutlu bir ölçek elde edilmiştir. Ortaya çıkan tek
boyutlu yapının doğrulayıcı faktör analizi ile yeniden değerlendirilmesi sonucunda model veri uyumunun iyi
düzeyde olduğunu gösteren kriter değerleri (X2=252.98 (N=438, sd=104, p=.000), X2/sd=252.98/104=2.43,
RMSEA=0.05, RMR= 0.03, RMS= 0.04, GFI= 0.93, AGFI=0.91 ve CFI= 0.91) olarak bulunmuştur. ABSÖ’ nün
iç tutarlılık güvenirliği için hesaplanan Cronbach Alfa değeri. 85 ve Spearman Brown İki yarı test güvenirliği
ise.82 olarak hesaplanmıştır. Ölçekte yer alan tüm maddeler için madde toplam korelasyonlarının ise.34 ile.58
arasında değiştiği görülmüştür. Madde analizi kapsamında elde edilen t değerlerinin anlamlı olduğu (p