3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Matematik Öğretmeni Adaylarının Tam Sayılar Konusuna İlişkin Öğretim
Strateji Bilgileri ve Alan Bilgilerinin İncelenmesi
Meltem Koçak 1 , Burçin Gökkurt 2 , Yasin Soylu 1
1 Atatürk Üniversitesi, İlköğretim Bölümü, İlköğretim Matematik Eğitimi Ana Bilim Dalı, Erzurum
2 Bartın Üniversitesi, İlköğretim Bölümü, İlköğretim Matematik Eğitimi Ana Bilim Dalı, Bartın
Amaç
Bu çalışma öğretmen adaylarının tam sayılar konusunda sahip oldukları alan bilgilerini ve bu bilgiyi öğrenciye
aktarmada rol oynayan öğretim strateji bilgilerinin ne düzeyde olduğunu incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu
çalışma ile elde edilen veriler, öğretmen adaylarının tam sayılar konusunda kendi eksikliklerinin farkına vararak
bu konudaki eksikliklerini giderme ve tam sayılar konusundaki pedagojik alan bilgilerini geliştirebilme fırsatı
yakalamaları açısından önem arz etmektedir.
Yöntem
Bu çalışmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Çünkü araştırmacı bizzat öğretmen adaylarıyla
görüşme yaparak, onları ders içerisinde gözlemleyerek ve doküman analizlerini inceleyerek, onların sahip
oldukları konu alan bilgileri ve öğretim stratejileri bilgilerini gözlemlemeyi amaçladığı için bu yaklaşım ele
alınmıştır.
Çalışmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcıları belirlenirken gönüllülük ilkesi
esas alınmıştır. Bu doğrultuda çalışma, 2013-2014 eğitim öğretim yılında Türkiye’deki bir Üniversitede İlköğretim
Matematik Öğretmenliği Programında öğrenim gören beş matematik öğretmeni adayı ile yürütülmüştür.
Çalışmaya katılan öğretmen adaylarının tamamı dördüncü sınıf öğrencilerinden seçilmiştir. Çünkü bu öğretmen
adayları, hem konu alan bilgilerinin hem de öğretim strateji bilgilerinin gelişiminde rol oynayan lisans derslerinin
çoğunu almışlardır.
Çalışmada veri toplama aracı olarak iki araştırmacı tarafından yedi açık uçlu sorudan oluşan görüşme formu
ve 24 maddeden oluşan gözlem formu hazırlanmıştır. Görüşme formunun hazırlanmasında, gözlem verileri ve
literatür dikkate alınmış ve hazırlanan soruların geçerliğini sağlamak amacıyla bir uzmana danışılmıştır. Uzman
görüşleri doğrultusunda, formda amacına uygun olmayan sorular çıkarılmış ve görüşme formunda yer alan bir
madde daha anlaşılır hale getirilmiştir. Böylece görüşme formuna son şekli verilmiştir.
Gözlem formunun hazırlanmasında ise geniş çapta literatür taraması yapılmış ve hazırlanan gözlem formu
matematik eğitimi alanında üç uzmana çalışmanın amacına uygunluğu ve maddelerin anlaşılırlığı konusunda
danışılmış ve gerekli düzeltmelerin ardından gözlem formuna son şekli verilmiştir. Çalışmanın güvenirliği için,
elde edilen verilerin toplanmasında veri üçlemesi (yarı yapılandırılmış görüşme, gözlem ve doküman incelemesi)
yöntemi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler ise nitel olarak analiz edilmiştir.
Bulgular
Çalışmadan elde edilen bulgular, gözlem, görüşme ve doküman analizi teknikleriyle elde edilmiş ve araştırmacı
tarafından paralel bir şekilde analiz edilerek ortaya konulmuştur. Elde edilen bulgular çoğu öğretmen adayının,
biri pozitif diğeri negatif olan iki tam sayının birbirinden çıkarılması işlemini sayı doğrusu modeli ile gösterirken
güçlük çektiklerini, aynı işlemi sayı pulları ile göstermekte ise herhangi bir zorluk yaşamadıklarını göstermiştir.
Aynı zamanda öğretmen adaylarının çoğunun negatif işaretli olan iki tam sayının çarpılması işleminde sayının
işaretlerindeki değişimi öğrencilere anlatırken öğrencinin seviyesine uygun açıklamalarda bulunamadıklarını
ve ezber bilgi vermeye daha eğilimli olduklarını görülmüştür. Benzer şekilde çalışmadan elde edilen bulgular
incelendiğinde, öğretmen adaylarının çoğunun, işaretleri farklı olan iki tam sayı için bölme işleminde sonucun neden
eksi olduğunu öğrencilere izah etme konusunda tatmin edici açıklamalarda bulunamadıkları görülmüştür. Öte
yandan yapılan görüşmelerde dört öğretmen adayı tam sayılar kümesini tanımlayabilirken, bir öğretmen adayının
tam sayılar kümesine sıfırı dâhil etmediği gözlemlenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulardan birisi de öğretmen
adaylarının negatif tam sayılar için verilen mutlak değer ve üslü ifadeler ile işlemleri rahatlıkla yapabilmeleridir.
Sonuç
366