3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Sanat Yoluyla Sosyal Finansal Eğitim
Levent Mercin
Dumlupınar Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Bölümü, Kütahya
Günümüzün ihtiyaçları dikkate alındığında çocuklar ve gençler için önemli ve vazgeçilmez alanlardan biri de
sosyal ve finansal eğitim ile buna bağlı olan sosyal girişimciliğin gerekliliğidir. Çünkü çocuklar ve gençler; edindikleri
bilgi ve becerileriyle, hayata dair aldıkları kararlarla ve buna bağlı olarak gösterdikleri davranışlarıyla içinde
yaşadıkları toplumun gelişimini etkileyecek hem günümüzün hem de geleceğin sosyal ve ekonomik aktörleridir.
Yaşanan gelişmeler, sosyal sorumluluk faaliyetleri kapsamında bireylerin sosyal ve finansal eğitimleri ile sosyal
girişimcilik becerilerini geliştirmenin önemini ortaya çıkarmıştır. Erken yaşlarda çocuklara ve gençlere vatandaşlık
sorumluluklarını, finansal kaynakların yönetimini ve sosyal girişimciliği öğretmek, toplumun sosyal gelişmişliğini
artıracaktır. Son yıllarda Dünya’da ve Türkiye’de hem resmi kurumlar hem de sivil toplum kuruluşlarının sosyal ve
finansal eğitim ile sosyal girişimcilik konusunda yoğun bir çaba içerisinde olduğu gözlemlenmektedir.
Sanat doğası gereği birçok türü içerisinde barındıran (görsel, fonetik, karma ve söz sanatları) özelliği ile
insanların doğrudan ilgili olduğu önemli alanlardan biridir. Sanatın bu yönü geçmişten beri birçok farklı alanda
kendisinden doğrudan destek alınan ya da işbirliği yapılan disiplinlerden biri olmasına yol açmıştır. Eğitim bütünlüğü
içerisindeki bazı branşlar (biyoloji, yabancı dil, coğrafya vb.) bunların en başında gelenidir. Sanat yoluyla eğitim
ise sanat eğitiminin misyonlarından birini oluşturur. İşte bu noktada sanatın, sosyal ve finansal eğitim ile sosyal
girişimcilik konusundaki bilgi, beceri ve donanım ihtiyacını gidermede önemli bir rol oynayabileceği söylenebilir.
Bu çalışmada sanatın önemli türlerinden biri olan görsel sanatlar yoluyla sosyal ve finansal eğitim ile sosyal
girişimciliğin nerede ve nasıl verilebileceği üzerinde durulmuştur. Bu kapsamda Milli Bakanlığı Talim ve Terbiye
Kurulu Başkanlığı tarafından kabul edilen İlkokul ve Ortaokul Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı (1-
8) ile Ortaokul Seçmeli Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı (5-8) ele alınmıştır. Yapılan incelemede, her
iki ders öğretim programında genel anlamda sade, kolay anlaşılır, yaş ve düzeylere göre birbirini destekleyen
ve ardıllığı sağlayabilecek olan kazanımlara yer verildiği görülmüştür. Ayrıca tüm bu program içerisinde yer
alan kazanım ve açıklamalar kısmında yer alan konuların ise öncelikle görsel sanatları anlamaya, incelemeye,
takdir etmeye ve biçimlendirmeye (uygulamaya) yönelik olarak hazırlandığı belirlenmiştir. Bunun yanı sıra
bazı kazanım ve konuların, sosyal ve finansal eğitim ile sosyal girişimciliği algılama, anlama ve uygulamaya
uygun olduğu görülmüştür. Buna bağlı olarak hangi kazanımın, nasıl bir yöntem ve değerlendirme kriterine
göre nerede ve nasıl verilebileceği üzerinde düşünüldüğünde; örneğin hedefi görsel sanatlar dersi öğretmenlerine
dersi uygularken yararlı olabileceği düşünülen bazı tiyatro teknikleri belirlenmiştir. Bunlardan biri, çocukların
fikirlerini özgürce ifade etmelerini sağlayan; konuları hızlı, aktif ve eğlenceli bir yolla öğrenmelerine yardımcı
olacak imge tiyatrosudur. Öğrenmesi ve öğretmesi kolay bir teknik olması bakımından avantajlı bir teknik
olan imge tiyatrosu, uygulama sürecinde hiçbir malzeme de gerektirmez. Bu teknik Türkiye’deki diğer eğitim
müfredatında yer alan derslerin çoğuna da rahatlıkla uyarlanabilir.
Görsel Sanatlar Dersi’nde, sosyal ve finansal eğitim ile sosyal girişimcilik konu bakımından ele alındığında ise,
tasarruf konusunun irdelenebildiği görülmüştür. Bu konunun, nasıl tasarruflu ve tutumlu olunabileceği, bireyin
haklarıyla ilgili bilgiler ve sosyal adalet vizyonunun birlikte nasıl bir kazanca dönüşebileceği gibi unsurları bir
araya getirebileceği görülmüştür. Buradaki kazanç kelimesinin gerçek anlamda maddi bir kazanç olarak görülmesi
yanında belki de daha fazlasıyla, var olan kaynakların verimli ve yeteri kadar (tasarruflu) kullanılmasıyla doğal
kaynakların ve çevrenin korunmasına da katkı sağlanabileceğini gösteren bir süreci ifade ettiği anlaşılmaktadır.
Dolayısı ile sanat yoluyla sosyal ve finansal eğitim, sanatın doğasında var olan bilgi ve becerilerin anlaşılması ve
biçimlendirme çalışmalarının yapılması esas olmak kaydıyla; planlama yapabilmeyi, sosyal bir konuda atılacak
ilk adım ve sonrasına ilişkin yapılacakları bütçeleyebilmeyi, tasarruf konusunu her yönüyle irdelemeyi ve sosyal
girişimciliğin ne olduğunu ve nasıl yapılabileceğini öğretmeyi gerektiren bir eğitim sürecini içermektedir. Bu
eğitim süreci, tam anlamıyla sanatın genel ve özel amaçlarına, öğretim programındaki kazanımlara, sanat ile ilgili
konulara, yöntemlere ve araç-gereçlere bağlı olarak gerçekleştirilmektedir. Sanatın evrensel bir dil olma özelliği,
onu anlama ve biçimlendirme sürecindeki konu belirleme esnekliği, öğretim programındaki kazanımların
uygunluğu, sosyal ve finansal eğitim konusu açısından avantajlar sağlayabileceği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Sanat Eğitimi, Sosyal ve Finansal Eğitim, Görsel Sanatlar Eğitimi, Sanat, Sosyal Girişimcilik
Sunum: Sözlü
329