3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Son yarım yüzyılda yapılan tartışmalarda okul-eğitim yöneticiliğinden, okul-eğitim liderliğine doğru bir
dönüşümün yaşandığı iddia edilen eğitim yönetimi alanında, 10 Haziran 2014 tarihinde yayımlanan Milli Eğitim
Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine İlişkin Yönetmelik kapsamında eğitim
yöneticilerinin görevlendirme yoluyla “hal” edileceğinin belirtilmesiyle, bu alanda yapılan tüm tartışmalar ve
kazanımların heba edilmesi gündeme damgasını vurmaktadır.
Bu çalışmada, 1990-2004 yılları arasında çıkartılan ve önemli bir kısmı yargı kararıyla iptal edilen
yönetmelikler üzerinden kariyer, liyakat ve akademik gelişme verilen önem esas alınarak içerik analizi yapılması,
aynı zamanda yapılan uygulamalar hakkındaki yargı kararlarının incelenmesi yoluyla Milli Eğitim Bakanlığı’nın
eğitim yöneticiliğine yaklaşımı tespit edilmeye çalışılmıştır. MEB’in zaman zaman objektifliğe yaklaşan atama
yönetmeliklerinden ardından objektiflikten giderek uzaklaştığı yine yönetmelikler üzerinden açıklanmaya
çalışılmaktadır. Söz konusu uzaklaşma ise çalışma barışını bozabilecek, güven ortamını ortadan kaldırabilecek,
okul örgütünün sahip olduğu sosyal sermayeyi yok edebilecek tehlikeler barındırmaktadır. Yönetici adayları
ve yöneticilerin uzmanlık gerektiren bir görevin gerektirdiği eğitim ve öğretim görmeleri, yeterli donanıma
kavuşmaları; eğitim yöneticilerinin seçiminde politik, ideolojik, sendikal ve mezhepsel yönlerden tarafsız
davranılması birçok tartışmayı bitirecek ve eğitimciler enerjilerini bu tartışmalar yerine örgütsel güven, iş
doyumu ve çalışma barışı içinde kendi alanlarında kullanacaklardır.
Araştırmanın Amacı ve Önemi
Bu araştırmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 1990-2014 yılları arasında çıkarılan yönetici
atama ve yükselme yönetmeliklerini; eğitim yöneticilerinin belirlenme usulleri, atanma yöntemleri, atanma
tercih nedenleri, kariyer, liyakat, yöneticinin akademik gelişimine önem verilip verilmediği, yargısal sonuçları
yönlerinden inceleyerek aralarındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymaktır. Bu çalışmada 1990 yılından
itibaren okul yöneticiliğine atanma ölçütlerini belirleyen atama yönetmelikleri incelenmiş, ön plana çıkan
özellikler karşılaştırmalı olarak tartışılmıştır. Bu bağlamda 1990-2014 yılları arasında okul müdürlerinin atanması
ve seçilmesine yönelik bir bakış açısı sunulması hedeflenmiştir
Yöntem
Bu çalışma, nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak yürütülmüştür. Nitel araştırma, insanların
sosyal dünyalarını anlayabilmek için günlük yaşamda kullandıkları yapıların ve ilişkilerin çözümlenmesi, sözel
ve yazılı metinlerde saklı olan anlamların ortaya çıkarılmasını amaçlamaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından
çıkarılan eğitim kurumları yönetici atama yönetmeliklerinin kariyer, liyakat, akademik gelişime verilen önem
ve yargısal sonuçlarının saptanması, analiz edilmesi ve yorumlanması amaçlandığından nitel araştırma
yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Doküman analizi tekniği ile araştırmaya konu olan
olgulara ilişkin bilgi içeren yazılı materyaller analiz edilerek konu hakkında ayrıntılı bir bakış açısı elde edilmesi
amaçlanmıştır.
Sonuç
Mili Eğitim Bakanlığı son 25 yılda eğitim yönetimini düzenleyen mevzuat açısından sırasıyla, 1990-
1993- 1995-1998-2004-2006-2007-2009-2011-2013-2014 yönetmeliklerini çıkararak, sanki tüm enerjisini bu
alanda yapacağı değişikliklere verdiği izlenimi uyanmaktadır. Devletin anayasal yükümlülüklerinden biri olan
eğitim fonksiyonunun uygulayıcısı olan, aynı zamanda öğretmenlerin istihdam edildiği en kapsamlı örgüte
sahip olan Milli Eğitim Bakanlığı’nın, eğitim sisteminin temel taşı olan okul alt sistemini yönetecek olan
eğitim yöneticilerinin seçiminde, yetiştirilmelerinde ve istihdamlarında her türlü subjektiflikten uzaklaşarak
kamuoyunda yeterince tartışılmayan düzenlemeler yerine, tüm paydaşların asgari müştereklerde buluştuğu
objektif atama yönetmeliklerini hayat geçirmesi, ülkemizdeki eğitim sürecinin daha sağlıklı zeminde devamını
sağlayabilir. Bu yolla kamuoyunda eğitim konusunda yapılan tartışmaların yönü, müdür atamaları, kadrolaşma
iddiaları, yargı kararları yerine ülkemizdeki eğitim düzeyinin Dünya ülkelerine kıyasla konumuna, eğitimin
görmesi gereken işlevlerini yerine getirip getirmediğine ve eğitimin kalitesine (kalitesizliğine) çekilmesi yönünde
bir fırsat sunabilir.
Anahtar Kelimeler: Eğitim Sosyolojisi, Eğitim Yönetimi, Eğitim Yöneticiliği, Atama Yönetmeliği, Okul
Müdürü
Sunum: Sözlü
133