3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Bu araştırmada öğretmenlerin risk algılarının ortaya koyabilecek bir ölçek geliştirilmesi için çalışmanın
birinci aşamasında öğretmenlerin riskli olarak algıladıkları eğitim ve öğretim ile ilgili konuların tespit edilebilmesi
için açık uçlu sorulara sahip bir anket ile Kastamonu il ve ilçelerindeki 27 ilk ve ortaöğretim okullarında görev
yapan toplam 164 öğretmen ve yöneticiye uygulanarak nitel veriler toplanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında
bu veriler ile birlikte okul yönetimi ve sınıf yönetimi ile ilgili literatürün taranmasının ardından 5 dereceli likert
tipi ölçeğin ilk hali oluşturulmuştur. Oluşturulan bu ölçek Kastamonu il ve ilçelerindeki 40 ilk ve ortaöğretim
okullarında görev yapan toplam 537 öğretmen ve yöneticiye uygulanarak nitel veriler toplanmıştır. Toplanan bu
verilere SPSS 22 paket programı ile açımlayıcı faktör analizi yapılıp geçerlilik ve güvenirliği bulunmuştur. Daha
sonra bulunan faktörlere AMOS 16 programı ile doğrulayıcı faktör analizi uygulanmış ve uyum iyiliği indeksleri
bulunmuştur.
Bulgular
Öğretmenlerin risk olarak algıladıkları konular ile literatür taraması sonucunda oluşturulan 95 maddelik
sorulara verilen cevaplar arasındaki korelasyon incelenerek.40 altı ilişkili olan maddelerin sayısı 28 olarak
belirlenmiş ve bu maddeler faktör analizinin ilk aşamasında değerlendirmeden çıkarılmıştır. Kalan 67 maddeye
nitel veriler toplanırken belirlenen 9 faktör manuel olarak işaretlenip faktör analizi uygulanmıştır. İlk açımlayıcı
faktör analizi sonuçları incelendiğinde KMO.897 p:.000 ve Barlett:14363,513 olarak bulunmuştur. Bu değerler
toplanan verilere açımlayıcı faktör analizi yapılabileceğinin bir göstergesi olarak kabul edilmiştir. Bu analiz
sonucu 9 faktör toplam varyansın %51.954 açıklamaktadır. Analizin daha sonraki aşamalarında Communalities
değerleri incelenerek bu değeri.500 ün altına düşen maddeler elenerek analiz tekrar edilmiştir. Analizlerin sondan
bir önceki aşamasında bir faktörün sadece tekbir maddeden oluştuğu ve communalities extraction değerinin
ise.300 e düştüğü görülerek bu madde de çıkartılmıştır. Son aşamada yapılan analiz sonucunda 8 faktör ve KMO:
857 p:.000 Barlett: 7684.522 bulunmuş.
Toplamda 29 madde 8 faktöre ayrılmıştır. Bu faktörler toplam varyansın %66.456 sını açıklamaktadır.
Bu faktörler; “Faktör 1 Teknoloji ve Medya, Faktör 2 Sorumluluk Üstlenme, Faktör 3 Öğrenci Yapısı, Faktör 4
Okulun Fiziki Durumu, Faktör 5 Denetim, Faktör 6 İnisiyatif Kullanma, Faktör 7 Çatışma ve Faktör 8 Yatılılık”
şeklinde isimlendirilmiştir.
Faktörlerin güvenirlik katsayıları en düşük 0,724 en yüksek ise 0,885 olarak bulunmuştur. Birleşik güvenirlik
katsayısı ise 0,876 olarak bulunmuştur.
29 madde ve 8 faktörden oluşan eğitimsel riskler algı ölçeğine AMOS 16 programı ile doğrulayıcı faktör
analizi yapılmıştır. Bu analiz sonucu elde edilen bulgular aşağıdaki gibidir.
Birinci faktördeki 41-44. Sorular, 2. Faktördeki 75-76. Sorular, 3. Faktördeki 36-37. Sorular modellemeler
yapılarak ilişkilendirilmiş ve sonuçları aşağıdaki gibi bulunmuştur.
İlk modelin değerleri x2: 1103.94, df: 349, P:.000, x2/df: 3.163, GFI:.869, CFI:.880, RMSEA:.063, RMR:.065
bulunmuştur.
Son modelin değerleri ise x2: 902.185, df: 345, P:.000, x2/df: 2.615, GFI:.893, CFI:.911, RMSEA:.055,
RMR:.061 bulunmuştur.
İlk ve son modelin x2 farkı 201.755 ve df farkı 4 olup p değeri.000 olarak bulunmuştur. Bu bulgular da son
yapılandırılan modelin uyum iyiliğinin ilk modele göre daha iyi olduğunu göstermektedir.
Sonuç
Risk kavramı ve risk algısı ile ilgili ülkemizde ve dünyada farklı alanlarda çok çeşitli çalışmalar yapılmasına
rağmen eğitimdeki riskleri ölçecek bir ölçek çalışmasının olmadığı literatür taraması sonucunda görülmüştür.
Okulların türüne, düzeyine ve bulunduğu bölgeye göre de riskler değişebilmektedir. Bu çalışma sonucunda
8 faktörlü ve 29 maddeden oluşturulan bir ölçek nitel ve nicel çalışmaların birlikte yapılmasıyla literatüre
kazandırılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Eğitimsel riskler, Risk, öğretmen
Sunum: Sözlü
169