3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Müzik Kültürü Dersinde Öğrencilerin Aktif Katılımıyla Gerçekleştirilen Uygulamalar
Feyzan Göher Vural
Niğde Üniversitesi, Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı, Türk Müziği Bölümü
Amaç
“Müzik kültürü”, eğitim fakülteleri bünyesindeki güzel sanatlar eğitimi bölümlerine bağlı müzik eğitimi
anabilim dallarının ve devlet konservatuvarlarının önemli bir kısmının programında yer alan bir derstir. Müzik
kültürü dersinin temel amaçları, müziğin kültürün çok önemli bir parçası olduğunu kavratmak, dünya müzikleri
hakkında genel kültür vermek ve ülkemizin zenginliklerinin farkındalığını sağlayarak, müzik kültürümüze sahip
çıkacak yeni nesillerin yetişmesine katkıda bulunmaktır. Bilgilerin kalıcılığını sağlamak için, canlı performanslar,
ilgi çekici videolar, fotoğraf ve mizansenli anlatımın yanı sıra, öğrencilerin yaptıkları araştırma ve sunumlar
büyük önem arz etmektedir. Ancak Müzik Kültürü gibi pek çok tanımı barındıran dersler, zengin ve renkli
içeriklerine rağmen, sıkıcı birer ezber dersine dönüşebilmektedirler. Ayrıca yapılan ön araştırmada, bu dersin pek
çok anabilim dalı ve anasanat dalında farklı uygulandığı, pek çok kez dersin önemli amaçlarının dışına çıkıldığı
tespit edilmiştir. Bu çalışmada, müzik kültürü dersinin önemini vurgulamak; öğrencilerin aktif katılımıyla
gerçekleştirilen sunum örnekleri eşliğinde, dersin işlenişine dair önerilerde bulunmak amaçlanmaktadır.
Yöntem
Betimsel karakterli bu çalışmada, müzik kültürü dersinde gerçekleştirdiğimiz uygulamalar paylaşılmıştır.
Literatür taramasına dayalı verilerin sunulmasının ardından, tarafımızca dokuz yıldır verilmekte olan ders
uygulamalarına ilişkin örnekler verilecek ve etkileri tartışılacaktır.
Bulgular
Bu kısımda, müzik kültürü dersinin işleyişine ilişkin bilgiler sunulmuştur. Her dönem içeriği
zenginleştirilen derste gerekli bilgiler, zengin fotoğraf ve videolar eşliğinde sunulmaktadır. Müzik, kültür,
insan ve müzik gibi kavramlardan temellenen teorik bilgilerin sunulmasının ardından Türk ve dünya müzik
kültürleri öğretmen tarafından anlatılır. Dünya müzik kültürlerinin tanıtılması aşamasında, alanlarında en iyi
müzisyenlerden örnekler sunularak, bu müzik kültürlerinin genel özellikleri ve çalgılarının daha iyi hatırlanması
hedeflenmektedir. Sunumlarda sahip olduğumuz çalgı koleksiyonu eşliğinde, öğrencilerin çalgıları yakından
görmesi de sağlanmaktadır. Ancak bu çalışmada asıl vurgulanmak istenen nokta, öğrencilerin aktif katılımıyla
gerçekleştirilen, illerin genel kültürel özelliklerinin ve buna bağlı müzik kültürlerinin tanıtılmasıdır.
Müzik kültürü dersinde, öğrencilerin aktif katılımını sağlamak kanaatimizce son derece önemli. Bu
nedenle sınıf mevcuduna göre değişen ek ders ilavesiyle son yedi derste öğrencilerin sunum yapmaları
sağlanmaktadır. Öğrencilere nasıl bilgi toplayacakları ve ne şekilde aktaracaklarına ilişkin bilgiler
sunulduktan sonra, sırayla anlatımlara geçilir. Sunumlarda her öğrenci, Türkiye’den kendi seçtiği bir ili,
sınıfa tanıtmaktadır. Öğrenciler genellikle kendi şehirlerini ya da ilgi duydukları bir ili tanıtmakta, böylece
konu ile ilgili daha derin bilgiye sahip olmaktadırlar. Onlardan istenilen, araştırdıkları ile ait genel kültürel
özellikleri tanıtmaları ve en sonunda müzik kültürünü tanıtarak, diğer kültürel öğelerle müzik kültürünü
bağdaştırmalarıdır. Kendilerine önerilen sıralama doğrultusunda, sunum için seçilen şehre ait kısa coğrafi
ve tarihi bilginin aktarımından sonra, şehrin önemli doğal güzellikler ve tarihi eserleri, folklorik özellikleri,
yemekleri, el sanatları vb. anlatılmaktadır. Bu aşamada ülkemizdeki tarihsel zenginlik, bunların korunmasının
önemi, folklorik açıdan çeşitlilik ve bunun değeri öğretmen tarafından yeri geldikçe vurgulanmaktadır.
Sunum için seçilen ilin genel kültürel özelliklerinin anlatılmasının ardından, sıra müzik kültürüne gelir. Her öğrenci
anlattığı ilin müzik kültürüne geçtiğinde, ilin genel kültürel ve coğrafi özellikleriyle bağdaştırarak bunu ifade eder.
Örneğin Karadeniz’in değişken ikliminin, müzikteki hareketliliğe ilham olması; Trakya’nın Balkan esintisini taşıması;
Hatay ilindeki etnik mozaiğin, Hatay müziğine yansıması, Ege’nin tarihinin zeybeklerle can bulması gibi özellikler,
öğrenciler tarafından keşfedilerek, arkadaşlarıyla paylaşılmaktadır. Bu ödevler, ülkenin dört bir tarafına dağılacak
olan müzik öğretmeni ve sanatçı adaylarının ülkelerini daha iyi tanımaları ve sevmelerinde de önemli rol oynamaktadır.
Kalabalık bir sınıfa sunum yapma tecrübesi edinen öğrencilerin, sunumlarını çok ciddiye aldıkları görülmektedir.
Örneğin Ankara ilini anlatan bir öğrencinin Seymen kıyafetleriyle, Urfa’yı anlatanın puşi ile sunum yapması,
araştırdıkları ile ait el sanatlarından örnekler sunmaları, Kırşehir’in anlatımında folklor gösterisi sergilemeleri,
394