3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Okul Öncesi Eğitim Programının Amaç ve Kazanımlar Boyutunun İşitme Engelliler
İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi
Elif Çakır Kaya 1 , Mustafa Güçlü 2
1 Milli Eğitim Bakanlığı
2 Erciyes Üniversitesi
Okul öncesi dönem çocuğun doğumundan ilkokula başlayıncaya kadar süren dönemi kapsar ve insan yaşamının
temelini oluşturur. Bu dönem çocuğun çok hızlı gelişim gösterdiği, dış uyaranlara ve tehlikelere en açık olduğu
dönemdir. Bu dönemde yaşanan mutluluk, zengin uyarıcılar ve deneyimler, sağlıklı beslenme, güven verici ve sağlıklı
yetişkinlerden oluşan sosyal bir çevre çocuğun yaşamının sonraki dönemlerine de aktarabileceği olumlu kazançlardır.
Okul öncesi eğitimin temel amacı, çocuğun çok yönlü gelişimini destekleyerek onu sonraki dönemlere hazırlamaktır.
Her gelişim alanını kapsayacak yeterlilik ve becerilerin çocuklara kazandırılması planlı bir eğitim programı ile
mümkündür. Okul öncesi eğitim programları ile çocukların sağlıklı, mutlu ve sosyal çevresi ile uyumlu, kendini ifade
etme yeteneğine sahip, yaratıcı, meraklı, sorgulayıcı, bilgiye ulaşma yollarını deneyebilen, kendine ve çevresine saygılı,
okul ve oyun ortamına uyumu öğrenebilen, sosyalleşebilen, seven ve koruyabilen bireyler yetişmesi hedeflenmektedir.
Okul öncesi eğitim kurumları ve bu kurumların işleyişinde temel yapı taşı olan eğitim programları normal
gelişim gösteren çocuklar için ne kadar önemli ise özel eğitim gerektiren bireyler için de o kadar önemlidir. Özel
eğitim kapsamı içerisindeki bireylerin topluma kazandırılması, yaşam kalitelerinin yükseltilmesi ve toplumun
üretken bireyleri olabilmesi erken dönemde uygulanan eğitim programları ile mümkündür.
Ülkemizde şuan işitme engelli öğrencilere yönelik hazırlanmış eğitim programları kullanılmamaktadır. İşitme
engelliler ilköğretim okullarında normal gelişim gösteren öğrenciler için hazırlanmış olan eğitim programları
uygulanmaktadır. Bu nedenle bu araştırma, okul öncesi eğitim programının amaç ve kazanımlar boyutunun işitme
engelliler ilköğretim okullarında uygulanabilirliğinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi amacı ile yapılmıştır.
Araştırmanın yürütülmesinde genel tarama modeli kullanılmıştır. Genel tarama modelleri, geçmişte veya halen var
olan bir durumu, var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımıdır. Araştırmaya konu olan olay, birey ya
da nesne kendi koşulları içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya çalışılır, var olan durum aynen resmedilir. Bu araştırmada da
okul öncesi eğitim programının işitme engelli öğrencilere uygunluğu öğretmen görüşlerine göre incelenmiştir.
Araştırma evrenini 2012-2013 eğitim öğretim yılında Türkiye genelinde bulunan işitme engelliler ilköğretim
okullarında görev yapan işitme engelliler öğretmenleri ve diğer öğretmenler (sınıf öğretmenliği-özel eğitim
öğretmenliği) oluşturmaktadır. Türkiye genelinde bulunan işitme engelliler ilköğretim okullarında çalışan
öğretmenlerin tamamına ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Türkiye’nin farklı bölgelerinde
görev yapan 390 öğretmen oluşturmaktadır.
Araştırmada verilerin toplanmasında anket kullanılmıştır. Anketin birinci bölümünde öğretmenlerin kişisel
ve demografik özelliklerini belirlemek amacıyla öğretmenlerin cinsiyetleri, yaşları, en son mezun oldukları okul/
bölümleri, meslekteki kıdem durumları ve okulun bulunduğu yerleşim yerleri hakkında sorular; ikinci bölümde
ise okul öncesi eğitim programının uygulanmasında öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesine yönelik 40
madde bulunmaktadır.
Araştırma verilerinin toplanmasında kullanılan anket, katılımcılara posta ve e-mail yolu ile dağıtılmıştır.
Veri toplama aracı dağıtıldıktan sonra katılımcılara araştırmanın konusu, amacı ve veri toplama araçlarının
içeriği hakkında bilgi verilmiştir. Ölçme araçlarının doldurulması sürecinde katılımcılardan gelen sorular
cevaplandırılmıştır. Çalışma kapsamına alınan hiçbir katılımcı araştırmaya katılmaya zorlanmamış, anketlerin
uygulanması ve toplanması sürecinde gizlilik ilkesine özenle uyulmuştur. Araştırmada elde edilen veriler SPSS
20.00 programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde ki-kare istatistiğinden faydalanılmıştır.
Araştırmadan elde edilen bulgulara göre işitme engelliler öğretmenlerinin; okul öncesi eğitim programının amaç ve
kazanımlar boyutu ile ilgili olarak sorulan sorulara cinsiyetlerine, yaşlarına, en son mezun oldukları okul/bölümlerine,
meslekteki kıdem durumlarına ve okulun bulunduğu yerleşim yerlerine göre farklı cevaplar verdikleri tespit edilmiştir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin okul öncesi eğitim programının amaç ve kazanımlar boyutu ile ilgili olarak genel
anlamda olumsuz görüş bildirdikleri, ayrıca programın işitme engelli öğrencilere uygulanabilir olmadığını belirtmişlerdir.
* Okul öncesi eğitim programının işitme engelliler ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin görüşlerine
göre değerlendirilmesi adlı yüksek lisans tez çalışmasından üretilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Okul öncesi eğitim programı, işitme engelliler, uygulanabilirlik, öğretmen görüşleri,
değerlendirme
Sunum: Sözlü
448