3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Tutumları ve Algıladıkları
Mesleki Etik İlkelerin İncelenmesi
Nilgün Sakar, Birsel Aybek
Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana
Bu araştırmanın temel amacı, öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumları ile algıladıkları mesleki
etik ilkelerin bağımsız değişkenlere (cinsiyet, bölüm, sınıf düzeyi, sosyo-ekonomik düzey ve anne-baba eğitim
durumu) göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek, aynı zamanda da öğretmen adaylarının eleştirel düşünme
tutumları ile algıladıkları mesleki etik ilkeleri arasındaki ilişkiyi saptamaktır.
İlişkisel tarama modelindeki betimsel araştırmanın evrenini 2013-2014 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde
Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde okuyan öğretmen adayları oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini
ise Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde okuyan Felsefe Öğretmenliği hariç diğer programlardan
(Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği, İngilizce Öğretmenliği, Okul Öncesi
Öğretmenliği, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Resim Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler
Öğretmenliği, Türkçe Öğretmenliği) random yoluyla seçilen 560 (269 kişi birinci sınıf, 291 dördüncü sınıf)
öğretmen adayı oluşturmaktadır. Felsefe Öğretmenliği birinci sınıfta öğrenim gören öğretmen adayı olmadığı
için çalışmaya dahil edilmemiştir.
Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu”, Özelçi (2012) tarafından
geliştirilen “Eleştirel Düşünme Tutum Ölçeği” ve Manolova (2011) tarafından geliştirilen “Mesleki Etik İlkeler
Ölçeği” olmak üzere üç farklı ölçme aracından yararlanılmıştır.
Araştırmanın verileri SPSS 17.0 istatistik paket programı ile çözümlenmiştir. Verilerin analizinde Pearson
Moment Korelasyon Analizi, Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis teknikleri kullanılmıştır.
Araştırma bulgularına göre:
1. Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumları ile algıladıkları mesleki etik ilkeleri arasında pozitif
yönde, düşük düzeyde, anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
2. Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumları:
- Cinsiyete, sınıf düzeyine ve anne eğitim durumuna göre anlamlı olarak farklılaşmamaktadır.
- Öğrenim gördükleri bölüme göre, elde edilen toplam puan bağlamında “İngilizce Öğretmenliği” ve
“Türkçe Öğretmenliği” bölümü lehine anlamlı olarak farklılaşmaktadır.
- Sosyo-ekonomik düzeye göre, elde edilen toplam puan bağlamında anlamlı olarak farklılaşmamakla
beraber Neden Aramaya Açıklık ve Çıkarımda Bulunma alt ölçeklerinden elde edilen puan bağlamında
“Düşük” sosyo- ekonomik düzeyin “Orta” sosyo-ekonomik düzeyden anlamlı olarak farklılaştığı
görülmüştür.
- Baba eğitim durumuna göre, yalnızca ölçekten elde edilen toplam puan ile Bilgi Toplamaya İsteklilik
ve Kanıta Dayalı Karar Verme alt ölçeklerinden elde edilen puan bağlamında anlamlı olarak farklılaşmaktadır.
Baba eğitim durumu “Okuryazar değil” olanların en düşük eleştirel düşünme tutumuna
sahip olduğu görülmüştür. Ölçekten elde edilen toplam puan bağlamında baba eğitim durumu “İlkokul”
ve “Lise” olanların “lisans” olanlara göre anlamlı olarak farklılaştığına ulaşılmıştır. Yine Bilgi
Toplamaya İsteklilik alt ölçeğinden elde edilen puanlar bağlamında baba eğitim durumu “Okuryazar”,
“İlkokul” ve “Lise” olanların “Lisans” olanlara göre anlamlı olarak farklılaştığına ulaşılmıştır.
3. Öğretmen adaylarının algıladıkları mesleki etik ilkeler:
- Cinsiyete göre, ölçekten elde edilen toplam puan ve alt ölçeklerden elde edilen puanlar bağlamında
“kız” öğrenciler lehine anlamlı olarak farklılaşmaktadır.
- Sınıf düzeyine, öğrenim gördükleri bölümlere ve anne eğitim durumlarına göre anlamlı olarak farklılaşmamaktadır.
91