3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Türkçe Çalışma Kitaplarındaki Etkinliklerde “Okuduğunu Metni Anlama ve
Çözümleme” Kazanımlarının Kullanılma Durumu
Ömer Kemiksiz
Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü, Bartın
Amaç
Ana dili derslerinde metinlerin önemli bir yeri vardır. Çoğu zaman bu derslerde gerçekleştirilecek etkinlikler
bu metinlerin üzerine inşa edilir. Bundan dolayı bu metinlerin işlenişi esnasında öğrenciler tarafından iyi
anlaşılması beklenir.
Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıf) Öğretim Programı’nda her temada farklı türlerden en az üç okuma, bir dinleme
olmak üzere dört metne yer verilmesi gerekli görülmüştür. Bu da her sınıf seviyesinde yıl içinde toplam altı
temada on sekiz okuma metninin kullanılacağı anlamına gelmektedir. Öğretim programında okuma becerisi için
belirlenen amaçlar ve bu amaçlar altındaki kazanım sayıları şu şekildedir:
1. Okuma kurallarını uygulama: 5 kazanım
2. Okuduğu metni anlama ve çözümleme: 31 kazanım
3. Okuduğu metni değerlendirme: 2 kazanım
4. Söz varlığını zenginleştirme: 4 kazanım
5. Okuma alışkanlığı kazanma: 9 kazanım
Buna göre öğretim programında temel dil becerilerinden okuma için beş amaç altında toplam elli bir
kazanım tespit edilmiştir. “Okuduğu metni anlama ve çözümleme” amacı otuz bir kazanımla toplam kazanımların
yarısından fazlasını içinde barındırmaktadır. Bu da okunan bir metnin anlaşılmasına verilen önemi vurgular
bir durumdur. Programda da okuma öğrenme alanıyla, öğrencilerin günlük hayatlarında karşılaştıkları yazılı
metinleri doğru, akıcı bir biçimde ve uygun yöntemleri kullanarak okuyabilmeleri, okuduklarını değerlendirip
eleştirel bir bakış açıcısıyla yorumlayabilmeleri ve okumayı bir alışkanlık hâline getirebilmeleri amaçlanmıştır.
Türkçe derslerinde öğrencilerin kullandığı iki tür kitap vardır. Bu kitaplardan biri derslerde kullanılacak
okuma metinlerini içeren ders kitabı, diğeri de okuma ve dinleme metinlerinden sonra gerçekleştirilecek
etkinlikleri içeren öğrenci çalışma kitabıdır. Okuma ve dinleme metinleri ile çalışma kitabındaki etkinliklerin
tamamı ve öğrenme-öğretme sürecine yönelik yönergeler ise öğretmen kılavuz kitaplarda yer alır. Kılavuz
kitaplarda çalışma kitabındaki hangi etkinliğin hangi kazanıma yönelik olduğu yönergelerle açıklanır.
Bu çalışmada okuma öğrenme alanındaki “okuduğu metni anlama ve çözümleme” başlığı altındaki
kazanımların çalışma kitabındaki etkinliklerde gerçekleştirilme düzeyini tespit etmek amaçlanmaktadır.
Yöntem: Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Çalışmada kitaplar
arasındaki standardı sağlamak amacıyla Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları tarafından hazırlanan ortaokul 6, 7 ve 8.
Sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitapları ve öğretmen kılavuz kitapları değerlendirmeye alınmıştır. Bu sınıflar,
Türkçe Dersi (6, 7, 8 Sınıflar) Öğretim programındaki okuma kazanımlarını içeren sınıf seviyeleri olduğu için
tercih edilmiştir.
578