3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Ortaöğretim İngilizce Öğretim Programının Stufflebeam’in Bağlam, Girdi, Süreç ve
Ürün Modeline Göre Rasch, SPSS ve Maxqda İle Karşılaştırmalı Analizi
Veli Batdı
MEB, Elazığ
Amaç: Bu araştırmada ortaöğretim İngilizce öğretim programının (OİÖP) Stufflebeam’in bağlam, girdi,
süreç ve ürün (CIPP) modeline göre karşılaştırmalı (Rasch, SPSS ve Maxqda) analizinin yapılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmada nitel ve nicel yöntemler birlikte kullanılmıştır. Nicel boyutta Rasch Ölçme Modeli ile
SPSS Paket programından yararlanılmıştır. Nitel boyutta ise Maxqda 11 paket programıyla yapılan analizlerde
durum çalışması desenine uyulmuştur. Araştırmanın çalışma evreni, Elazığ il merkezlerinde 2014-2015 akademik
yılında merkezdeki Anadolu Liselerinde görev yapan ortaöğretim İngilizce öğretmenleri oluşturmaktadır.
Örneklem ise, ilgili evrenden randomize yolla belirlenen ve veri toplama aracını cevaplamayı kabul eden toplam
64 öğretmenden oluşmuştur. Araştırmanın Rasch analizi boyutunda üç yüzeyi; 27 jüri olarak İngilizce öğretmeni,
programı değerlendirmeye ilişkin 25 madde ve ortaöğretim İngilizce dersi (9, 10, 11, ve 12. sınıf) öğretim
programı şeklinde belirtilmiştir. Araştırmanın nicel boyutu kapsamında veri toplama aracı olarak Aközbek’in
(2008) çalışmasında CIPP modeline dayalı olarak hazırlanan ölçeğin öğretmen formundan yararlanılmıştır.
Beşli likert türü maddelerden oluşan ölçeğin SPSS analizlerinde aritmetik ortalama ve standart sapma ile ikili
karşılaştırmalarda “t” testi kullanılmıştır. Nitel veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen açık
uçlu sorulardan oluşan bir görüşme formu kullanılmıştır. 12 öğretmene uygulanan görüşme formunun ardından
ilgili tema ve kodlamalara gidilmiştir. Araştırmanın güvenirliği hususunda veri kodlayıcıları arasındaki uyumu
bulmak için Cohen Kappa uyum değerleri hesaplanmıştır.
Bulgular-Sonuç: Araştırmanın bulguları incelendiğinde, Rasch boyutunda jüri yanlılığı ile birlikte en iyi
gerçekleşen ölçütler değerlendirilmiştir. Kalibrasyon haritasında 9.Sın.İng.Prog. kodlu programların en etkili ve
12.Sın.İng.Prog. kodlu programın ise etki düzeyinin en düşük olduğu tespit edilmiştir. Buna ilişkin yapılan Rasch
analizinde güvenirlik katsayısı 0.93 olarak bulunmuştur. Ayrıca programlar arasında anlamlı farklılık olduğu
belirlenmiştir (x2=54.4, sd=3, p=0.00). Jürilerin puanlamaları değerlendirildiğinde ise, J15 kodlu puanlayıcının
en cömert ve J10 kodlu puanlayıcının ise en katı puanlamayı yaptığı belirlenmiştir. Ayrıca jüri ayırma indeksinin
5.21 ve güvenirlik katsayısının da 0.96 olduğu gözlenmiştir. Jüri puanlamalarının katılık/cömertlikleri
arasında anlamlı bir farklılık bulunduğu görülmektedir (x2=698.8, sd=26, p=0.00). Kullanılan ölçek maddeleri
incelendiğinde, en zor gerçekleştirilen maddenin M7 kodlu madde; en kolay gerçekleştirilen maddenin M6
olduğu anlaşılmıştır. Ayırıcılık indeksi 3.76 ve güvenirlik katsayısı 0.93 hesaplanmıştır. Ayrıca madde güçlükleri
arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır (x2=361.3, sd=24, p=0.00).
Araştırmanın SPSS analizleri yapılmasındaki amaç, Rasch analizinde oluşan boşluğu SPSS ile kapatmaktır.
Bu bağlamda OİÖP’ün sınıflar bazında ortalama katılım düzeyleri incelendiğinde bağlam, girdi, süreç ve ürün
boyutları açısından en yüksek katılımın 9. sınıf düzeyinde ( B=3.44, G= 3.04, S=3.33, Ü=2.85), en az katılımın
ise bağlam ve girdi açısından 10. sınıf ( B=2.95, G= 2.82) süreç ve ürün boyutu bakımından 12. sınıf ( S =2.95,
Ü=2.60) düzeyinde olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular, CIPP modeli açısından değerlendirildiğinde en
nitelikli programın 9. sınıf, en düşük niteliğe sahip programının ise 12. sınıf düzeyi olduğunu göstermiştir.
Maxqda 11 Programı boyutunda ise, öğretmenlerin OİÖP’ü CIPP program değerlendirme modelinin aşamalarına
göre değerlendirmeleri ve buna ilişkin görüşleri sorulmuştur. Bu noktada bağlam boyutuna ilişkin öne çıkan
kodlar programların kazanımları net bir şekilde sunmaması, konuşma ve dinlemeye dayalı kazanımların yeterince
işlenmemesi ve kazanımların dengeli işlenmesi gerekliliği şeklinde belirtilmiştir. Girdi boyutuna bakıldığında okul ve
öğrenci profili dikkate alınarak farklı stratejiler kullanmanın akademik başarı açısından fayda sağlayıcı olabileceğine
vurgu yapılmıştır. Süreç boyutu kapsamında programdaki kazanımların gerçekleşme düzeyinin takip edilmesi ve
eksikliklerin neler olduğunun sorgulanması kodları dikkat çekmektedir. Ürün boyutunda ise bu aşamanın daha çok
önemsenmesi ve daha ciddi yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Sonuç olarak programlarda dile getirilen yetersizliklerin
ve eksikliklerin giderilmesi için öğretmenlerin belli aralıklarla görüşlerinin alınması gerektiği önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: CIPP modeli, Maxqda, Öğretim programı, Rasch, SPSS
Sunum: Sözlü
109