3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Milli Eğitim Bakanlığının Örgütsel Yapılanma Sorunu
Ömer Özyılmaz
İstanbul Aydın Üniversitesi
Problem Durumu
Milli Eğitim Bakanlığı, kamusal bir örgüttür. Özel ve kamu birçok örgütün olduğu gibi, Milli Eğitim
Bakanlığının da “örgütsel yapılanma” sorunu vardır.
Örgütsel yapılanma, kurgulanmış hedeflere göre, rasyonel olarak örgütün organlarını belirleme ve bunların
çağdaş kalmalarını yani sürekli yenilenebilmelerini sağlama çabasıdır. Bu yönüyle örgütsel yapılanma bir süreçtir.
Zira örgütler, bütün öğeleri rasyonel olarak belirleseler dahi toplumsal yapıda, bulundukları sektörde ve yönetim
ve organizasyon alanında ortaya çıkan değişme ve gelişmelere göre ya değişimin öncüsü olmaları ya da değişime
uyum sağlamaları gerekir. Aksi halde o kurumda örgütsel yapılanma sorunu ortaya çıkar ve bu sorun, örgütte
sürekli olarak başka sorunlar doğurur.
Tartışma
Milli Eğitim Bakanlığının örgütsel yapılanması, yaklaşık 90 yıl öncesinde gerçekleştirilmiş ve bugüne
kadar da aşağı-yukarı aynen sürdürülmüştür. Bugünkü merkez ve taşradaki örgütsel yapısıyla Bakanlığın, bu
çağa uygun eğitimsel hedef, plan, proje, politika ve strateji geliştiremeyeceğine inanmaktayız. Zira bu örgütsel
yapılanma biçimi, belki 1920’lerde rasyonel kabul edilebilirdi. Ancak 2010’ların artık apayrı bir dünyası, apayrı
bir eğitim sistemi ve apayrı bir örgütsel yapılanma projesi vardır.
Genel olarak 1920’lerin dünyasının tek merkeze bağlı sıkı merkeziyetçi örgütsel yapı-lanmalarına karşın,
çağdaş dünyanın örgütsel yapılanma biçimleri işlevsel örgütlenme, ürün temelli, müşteri temelli, bölge (coğrafi)
temelli, süreç ve araç temelli, sayı ve zaman temelli ve metriks temelli örgütlenmelerden birine ya da bir kaçına
dayanmaktadır. Şebeke (network) organizasyonlarla da kurumsal veya kurum içi dayanışmalara gidilmektedir.
Sonuç ve Öneriler
Bu çerçevede biz, Milli Eğitim Bakanlığının var olan örgütsel yapılanma sorununun çözümlenebilmesi için,
Bakanlığın bugünkü örgütsel yapılanmasının değiştirilmesi, çağdaş yönetim ve organizasyon modellerinden en
uygun olanına göre, merkez ve il örgütleri tarafından, yeniden oluşturulması, gerçek anlamda işbirliğine ve iş
bölümüne gidilmesi gerektiğine inanmaktayız. Bildirimiz, bir bütün olarak bu konuyu ele almakta, Bakanlığın
merkez ve taşradaki örgütsel yapılanma sorunlarını inceleyip, çözümlerine yönelik öneriler sunmaktadır.
Ministry of National Education is a public institution. As lots of private and public institutions have, the
Ministry of National Education has also got “institutional structuring” problems. Institutional structuring is
a struggle to determine the parts of the institution and to modernize these parts rationally according to the
determined aims. On that sense institutional structuring is a process. Because even institutions determine all
parts rationally, they shall be pioneer of the change or accommodate themselves to the change in respect to
the change and developments in the social structure, in that sector and in management and organization. Otherwise,
institutional structuring problem comes forth in that institution and this problem con-tinuously creates
other problems.
The institutional structuring of the Ministry of National Education was put into prac-tice nearly 90 years
ago and it is continued until today in the nearly same manner. It is be-lieved that with its current institutional
structure in both central and rural areas, the Ministry cannot promote any educational aim, plan, project, politics
and strategy appropriate to the time. Because this institutional structuring might be accepted as rational in
1920s; but 2010s have a very different world perspective, different educational system and different institutional
structuring project. In general, in 1920s there was a strict centralized institutional structuring; but the institutional
structuring of the contemporary world is based on one or more structuring styles men-tioned: functional
organizations, product-oriented, customer-driven, regional-oriented, process and means-oriented, number
and time-oriented, matrix-oriented organizations. There is also a kind of institutional or intra-organizational
cooperation with the network organizations. In this context, in order to solve institutional structuring problem
of the Ministry of National Education we believe that the institutional structuring of the ministry should be
changed and taking into account the modern management and institution models it should be reorganized by
187